ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ

7- ՐԴ ԳՈԻՄԱՐՄԱՆ  4- ՐԴ ՆՍՏԱՇՐՋԱՆ

2021Թ. ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 28 - Ի ՀԵՐԹԱԿԱՆ ՆԻՍՏԻ

                                                        ՍՂԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

                ժԱՄԸ   11:00

         Նիստին մասնակցում են ԱԺ պատգամավորները, ԱՀ կառավարության  անդամները,  ԶԼՄ  ներկայացուցիչներ,  հրավիրվածներ:

       Նիստին  ներկա են  28  պատգամավորներ, բացակա՝ 5 - ը: Նիստը  վարում է  ԱԺ  նախագահ  Արթուր Թովմասյանը:

Արթուր Թովմասյան - Հարգարժան նախարարներ, հարգելի գործընկերներ, ես ուզում եմ անդրադառնալ 2020 թվականի արյունոտ աշնան 44 օրվան և 2021 թվականի արյունոտ աշնան քովիդի մասով։ 2020 թվականի այս օրը մենք կորցրել ենք մոտ 95 հերոսացած ազատամարտիկներ, մահացած ազատամարտիկներ։ Մենք պատգամավորների հետ միասին եղել ենք նաև Եռաբլուրում` Եղբայրական գերեզմանոցում։ Այս օրերին մեր հերոսացած տղաների զոհվելու տարեդարձն էր, մեկ տարին էր, և երևի նկատել եք, որ Արցախի հերոս Մենուայի, չեմ էլ ուզում ասել գերեզմանաքարի, այդ հուշաքարի վրա գրված էր, որ Արցախին մենակ չթողնեք:  Արցախը մենակ չի մնալու։

Հիմա կանդրադառնամ երկրորդ մասին, բայց ես կասեի դա մոտավորապես այդ պատգամը 4000 մեր զոհված ազատամարտիկների պատգամն է, 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմի մեր զոհված ազատամարտիկների պատգամն է, 1992-1994 թվականին արցախյան առաջին ազատամարտի զոհված ազատամարտիկների պատգամն է։ Հավերժ փառք մեր զոհված ազատամարտիկներին, և եկեք մեկ րոպե լռությամբ հարգենք նրանց հիշատակը։

(Լռության րոպե):

Շնորհակալություն։

Քովիդի հետ կապված մահերի թիվը պաշտոնական տեղեկությունում չի համապատասխանում իրականությանը։ Այն երեք-չորս հոգին, որ առողջապահության նախարարությունը պաշտոնապես հայտարարում է, դրանք մեր այն հայրենակիցներն են, որոնք ոչ մի հիվանդություն չեն ունեցել, ուղղակի մահացել են հենց քովիդից։ Բայց արդեն մի քանի տասնյակ է, և ըստ մեր պատգամավորների առողջապահության համակարգի` քովիդը դեռևս իր պիկին չի հասել։ Այսօր Հանրապետական հիվանդանոցում համարյա տեղ չկա, այսօր ծանր վիճակում քովիդից, որոնք պառկած են, արդեն եկել է այն ժամանակը, որ մեծահասակներից պետք է արհեստական թթվածինը կամ հասնելու ենք դրան: Ես միանգամայն համոզված եմ, հասնելու ենք,   որովհետև և Հայաստան աշխարհում, Հայաստան աշխարհ ասելով` և Հայաստանի Հանրապետությունում և Արցախում, այս լուրջ խնդրի առջև մենք կանգնած ենք։ Ես մասնագետ չեմ, բայց գիտեմ, որ պաշտպանվելու շատ ձևեր կան։ Այս առումով ես չգիտեմ ինչպիսի որոշում կհանի Արցախի կառավարությունը, այս նիստից հետո աշխատակազմի ղեկավարին հանձնարարում եմ, որ ամեն մի կաբինետում մեկ-երկու հոգուց ավել չլինեն, և առաջին կարգի մասնագետներին, առաջատար, գլխավոր աշխատանքի չներկայանան, անհրաժեշտության դեպքում մենք կկանչենք։ Բաժնի վարիչները թող աշխատատեղում լինեն միայն, տաս օր ժամկետով։ Ու հետո նաև, հարգելի պատգամավորներ, հանդիպումը մեր հայրենակիցների հետ, ովքեր ցանկություն են հայտնում և խմբակցությունների հետ հանդիպելու, և պատգամավորների, մի քիչ սահմանափակեք՝ ինձանից սկսած, որովհետև ոչ թե մեր հայրենակիցը, ասենք, այդ վարակով մենք կվարակվենք, այլ նաև քանի որ մեկ տասնյակից ավել մենք հիվանդներ ունենք Արցախի խորհրդարանում, ես միայն մեր մասն եմ ասում, մեր հայրենակիցը կարող է այդ վարակը ստանա հենց Ազգային ժողովում։ Նաև մեր գործընկերներից երկուսը այսօր հարգելի պատճառով նիստի չեն՝ կապված համավարակի հետ։ Նաև աշխատակազմից աշխատողներ ունենք, հիվանդներ, նաև մեկուսացվածներ ունենք, որոնց հարազատները նույնպես, ասենք, քովիդով հիվանդ են։ ԻՆձ ասում են, որ սա շատ կարևոր է ոչ թե փրկելու համար, այլ եթե այդ վիրուսը դու ունես, դիմացինին չտաս։ Ես այդ համակարգի մարդ չեմ, բայց մեզանից կախված ամեն ինչ, միայն 33 պատգամավորների մեջ միայն Մոսիյան Արթուրն է  ասել, որ շնչառության հետ ինքը խնդիրներ ունի։ Դա դեռևս 2020 թվականին, երբ որ քովիդը տարածվել է, այդ ժամանակից։ Մնացած պատգամավորը ազատ է, ես հորդորում եմ, ինձ էլ է խանգարում խոսելու ժամանակ, չի ստացվում, դրա համար կարող եմ բան անել:

Քանի որ այսօրվա օրակարգի հարցերը քիչ են, ես հորդորում եմ մեր պատգամավորներին, մեր խմբակցություններին, որ հորդորում եմ, բայց իրենց իրավունքն է, որ հայտարարությունները, որոնք օրակարգում կան, լինեն համահունչ, և 2020 թվականի արյունոտ աշնան և 2021 թվականի արյունոտ աշնան քովիդի հետ կապված։ Շնորհակալություն։

Սկսում ենք հոկտեմբերի 28-ի հերթական նիստի աշխատանքները, որի համար պատգամավորներին խնդրում եմ գրանցվել։ Ներկա են 28 պատգամավորներ, 5 պատգամավորներ հարգելի պատճառով բացակայում են այսօրվա նիստից։ Քվորում ունենք, կարող ենք սկսել մեր աշխատանքները։

Քանի որ նստաշրջանի օրակարգում փոփոխությունների կամ լրացումների անհրաժեշտություն չկա, ուստի քննարկում ենք այսօրվա նիստի օրակարգը։ Այսօրվա նիստի օրակարգում քննարկման ենթակա հարցերը երկուսն են` Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին,  Պետական տուրքի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին և Բնապահպանական վճարների դրույքաչափերի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին օրենքների նախագծերի փաթեթը և Առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծը, որոնց վերաբերյալ գլխադասային հանձնաժողովները ներկայացրել են դրական եզրակացություններ։ Նիստի օրակարգում, ինչպես միշտ, ունենք նաև պատգամավորական հայտարարություններ։ Կա՞ն հարցեր այսօրվա նիստի օրակարգի ետ կապված։ Եթե հարցեր չկան, ես խնդրում եմ, սա ինձ խանգարում է: Բաղունց, մի քիչ հեռու նստիր: Եթե չկան հարցեր, քվեարկության է ներկայացվում Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի 2021 թվականի հոկտեմբերի 28-ի նիստի օրակարգի մասին Ազգային ժողովի որոշումը։

 Քվեարկություն:

         Կողմ 28, դեմ` չկա, ձեռնպահ չկա:

Շնորհակալություն, որոշումն ընդունված է։

         Անցնենք օրակարգի առաջին հարցին: Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին,  Պետական տուրքի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին և Բնապահպանական վճարների դրույքաչափերի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին օրենքների նախագծերի փաթեթը ներկայացնելու համար որպես Արցախի Հանրապետության նախագահի ներկայացուցիչ և հիմնական զեկուցող հրավիրում եմ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների զարգացման  նախարար պարոն Խանումյանին։

Հայկ Խանումյան  - Հարգելի ներկաներ, ներկայացնում եմ նիստի օրակարգում առկա օրենքի նախագծերի փաթեթը, օրենքի նախագծերը առանձին-առանձին։

Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծ

Հոդված 1. «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» 2007 թվականի սեպտեմբերի 5-ի ՀՕ-83 օրենքի (այսուհետ` Օրենք) 9-րդ հոդվածի «թ» կետն ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 2. Օրենքի 16-րդ հոդվածում՝

         1) 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

         «2. Տրանսպորտային միջոցների տեխնիկական զննությունն իրականացվում է հետևյալ պարբերականությամբ.

1)..թողարկման տարեթվից հաշված՝ մինչև 4 տարվա տրանսպորտային միջոցների առաջին տեխնիկական զննությունն իրականացվում է թողարկման տարեթվին հաջորդող չորրորդ տարում.

2)..թողարկման տարեթվից հաշված` 4-ից ավելի, ներառյալ՝ 10 տարվա արտադրության մարդատար-տաքսի ավտոմոբիլներ, ավտոբուսներ, վտանգավոր բեռներ փոխադրելու համար նախատեսված մասնագիտացված տրանսպորտային միջոցներ և դրանց կցորդներ` տարին մեկ անգամ, 10-ից ավելի տարվա արտադրության դեպքում` 6 ամիսը մեկ անգամ.

3) թողարկման տարեթվից հաշված` 4-ից ավելի, ներառյալ՝ 10 տարվա արտադրության թեթև մարդատար ավտոմոբիլներ, բեռնատար տրանսպորտային միջոցներ, կցորդներ, մոտոցիկլեր ` 2 տարին մեկ անգամ.

4) թողարկման տարեթվից հաշված` 10-ից ավելի տարվա արտադրության թեթև մարդատար ավտոմոբիլներ, բեռնատար տրանսպորտային միջոցներ, կցորդներ, մոտոցիկլեր (բացառությամբ սույն մասի 2-րդ կետով նախատեսված տրանսպորտային միջոցների)` տարին մեկ անգամ.

5) թողարկման տարեթվից հաշված՝ 4-ից ավելի տարվա արտադրության նոր ներմուծված տրանսպորտային միջոցները տեխնիկական զննության են ներկայացվում նախքան տրանսպորտային միջոցը ճանապարհային ոստիկանությունում առաջին անգամ հաշվառելը.

6) տրանսպորտային միջոցը տեխնիկական զննության պետք է ներկայացվի մինչև նախորդ տեխնիկական զննությամբ տրամադրված արատորոշման քարտին նշված ամսվա վերջին օրը:».

         2) 3-րդ և 7-րդ մասերն ուժը կորցրած ճանաչել.

         3) 6-րդ մասը շարադրել նոր խմբագրությամբ.

«6...Տեխնիկական զննություն իրականացրած լիցենզավորած անձը տրանսպորտային միջոցի սեփականատիրոջը կամ նրա ներկայացուցչին տրամադրում է Արցախի Հանրապետության կառավարության սահմանած նմուշի արատորոշման քարտ, իսկ տրանսպորտային միջոցի վերաբերյալ տվյալները և տեխնիկական զննության արդյունքներն առցանց եղանակով փոխանցում է տրանսպորտի բնագավառի լիազոր մարմնի էլեկտրոնային շտեմարան:»:

         Հոդված 3. Օրենքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ժա» կետը շարադրել նոր խմբագրությամբ.

«ժա) տրանսպորտային միջոցը Արցախի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված ժամկետում չի անցել տեխնիկական զննություն, կամ տեխնիկական զննությամբ ի հայտ է եկել Արցախի Հանրապետության կառավարության սահմանած` տրանսպորտային միջոցների շահագործումն արգելող անսարքություններից կամ պայմաններից որևէ մեկը.»:

Հոդված 4. Օրենքի 21-րդ հոդվածում՝

1 1-ին մասից հանել «, բացառությամբ այն դեպքի, երբ տեխնիկական զննության կամ հաշվառման կտրոնը գտնվում է վարորդի մոտ: Այդ դեպքում կտրոնը փակցվում է սահմանված տեղում, և թույլատրվում է տրանսպորտային միջոցի հետագա շահագործումը» բառերը:

2.2-րդ մասի «տրանսպորտային միջոցի տեխնիկական զննության կտրոնը փակցնելու» բառերը փոխարինել «տեխնիկական զննություն անցնելու կամ տեխնիկական զննությամբ ի հայտ եկած՝ Արցախի Հանրապետության կառավարության սահմանած՝ տրանսպորտային միջոցների շահագործումն արգելող անսարքությունները կամ պայմանները վերացնելու» բառերով:

Հոդված 5. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակումից վեց ամիս հետո:

Հոդված 6. Սույն օրենքի 2-րդ հոդվածի 3-րդ կետով սահմանված՝ Արցախի Հանրապետության կառավարության որոշումն ընդունվում է սույն օրենքի պաշտոնական հրապարակումից վեց ամիս հետո:

«Պետական տուրքի մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին

Հոդված 1. «Պետական տուրքի մասին» 2004 թվականի ապրիլի 14-ի ՀՕ-104 օրենքի 15-րդ հոդվածի 25.1-ին կետն ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակումից վեց ամիս հետո:

«Բնապահպանական վճարների դրույքաչափերի մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»

Հոդված 1. «Բնապահպանական վճարների դրույքաչափերի մասին» 2016 թվականի սեպտեմբերի 29-ի ՀՕ-27-Ն օրենքի 5-րդ հոդվածի 2-րդ կետը շարադրել նոր խմբագրությամբ.

«2..Իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց պատկանող` Արցախի Հանրապետությունում հաշվառված և շահագործվող ավտոտրանսպորտային միջոցներից և լողամիջոցներից վնասակար նյութերի արտանետման դիմաց վճարը հաշվարկվում է սույն օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ, 5-րդ և 6-րդ կետերով սահմանված դրույքաչափերին համապատասխան և վճարվում է յուրաքանչյուր տարի՝ մինչև դեկտեմբերի 31-ը:»:

Հոդված 2. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակումից վեց ամիս հետո:

Հիմնավորման մասին հանձնաժողովների նիստերում նշել ենք։ Հիմնական փոփոխությունը արատորոշման քարտի ներմուծումն է և էլեկտրոնային զննության համակարգի ներդնումը, որը փոխարինելու է համապատասխան կտրոնին և կտրոնի համար վճարվող պետական տուրքը նույնպես հանվում է։ Հիմնականում այսքանը։ Ակնկալվող արդյունքներն են՝ բացառել տրանսպորտային միջոցների սեփականատերերի կամ տիրապետողների կողմից տեխնիկական զննության կտրոն ձեռք բերելու և առանց տեխնիկական զննության կայան ներկայանալու հողմապակուն փակցնելով տրանսպորտային միջոցների շահագործումը; Հետևաբար այս օրենքը հնարավորություն է տալիս էլեկտրոնային եղանակով հսկողություն սահմանելով ստուգե , որ մեքենան պարտադիր անցնում է զննություն։ Երկրորդ՝ վերահսկողություն իրականացնել ոչ թե կտրոնի առկայության կամ բացակայության, այլ տրանսպորտային միջոցի փաստացի տեխնիկական զննություն անցնելու կամ չանցնելու նկատմամբ՝ հիմք ընդունելով արատորոշման քարտի և էլեկտրոնային շտեմարանի տվյալները։ Եվ երրորդ՝ լիցենզավորված կայանների նկատմամբ  տեխնիկական զննության գործընթացը սահմանված կարգով չիրականացնելու կամ վարչական պատասխանատվության ենթարկելը։

Հիմա այստեղ մի գլխավոր խնդիր կա, որը ոստիկանությունն էր բարձրացնում, տեխնիկական ապահովությանը ոստիկանության, պետք է նշենք, որ վեց ամիս ժամանակ ունենք, համապատասխան օրենսդրական կարգավորումները ենթադրում են, որ վեց ամիս հետո պիտի ուժի մեջ մտնի օրենքը` տվյալ տեխնիկական վերազինումը ապահովելու և քանի որ Հայաստանի և Արցախի   ավտոմեքենաները նույն բազայում են լինելու, համապատասխան էլեկտրոնային բազային միանալու և համապատասխան պրոցեդուրաներ անելու, այն, ինչ որ արվում է Հայաստանի Հանրապետությունում։ Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, հարցերի համար խնդրում եմ գրանցվել։ Տիկին Հակոբյան: Տիկին Հակոբյան, խնդրե: Ներողություն, Մոսիյան, Պետրոսյան, Գալստյան, Ստեփանյան: Ես ընթերցում եմ՝ տիկին Հակոբյան, Մոսիյան, Պետրոսյան, Գալստյան, Ստեփանյան: Տիկին Հակոբյան, խնդրեմ:

Մետաքսե Հակոբյան - Եթե ավտոմեքենան բարձրացել է ստենդի վրա, և թերություններ են հայտնաբերվել, որոնք օրենքում նշված ձևով հիմք են հանդիսանալու տրանսպորտային միջոցի երթևեկությունը արգելելու, տեխզննում կատարվո՞ւմ է, թե՞  ոչ: Եվ եթե ոչ, ինչքա՞ն ժամանակ է տրվելու թերությունները վերացնելու համար։ Եթե ակնկալում ենք, որ այս ամենի արդյունքում ավտոմեքենաների անսարքության պատճառով տեղի ունեցած ավտովթարները կնվազեն, ապա Դուք ունե՞ք արդյոք վիճակագրություն,  թե ավտովթարների որ մասն է եղել հենց այդ ավտոմեքենաների անսարքության պատճառով։ Եվ երկրորդ` տաս տարուց ավելի քանի ավտոմեքենա, տաս տարվա արտադրության մարդատար տաքսի ավտոմեքենաներ, ավտոբուսներ որքա՞ն կա, ունե՞ք այդպիսի վիճակագրություն, թե ոչ, որովհետև ասում եք, որ նման ավտոմեքենաները տեխզննում պետք է անցնեն տարին երկու անգամ։  Ունե՞ք նման վիճակագրություն, քանի՞սը կան։

Հայկ Խանումյան – Տաքսի ավտոմոբիլների և ավտոբուսների վերաբերյալ, բնականաբար, տրանսպորտային տեսչությունը` մեր նախարարության  ենթակայությամբ գործող ունի, տվյալներ և, բնականաբար, այդ բոլոր տվյալները կան, թվերը չեմ կարող ասել, բայց բոլոր տվյալները առկա են։ Եվ տրանսպորտային տեսչությունը համապատասխան վերահսկողություն իրականացնում է։ Եվ օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո, բնականաբար, ոստիկանությանը կամ էլեկտրոնային շտեմարանին նույնպես հասանելի կլինեն այդ տեղեկությունները։ Ինչ վերաբերում է տեխնիկական զննությանը, որևէ վիճակագրության չեմ տիրապետում` քանի ավտովթար է եղել մեքենաների տեխնիկական անսարքության պատճառով, բայց խնդիրն այն է, որ ամեն մի մեքենա արդեն էլեկտրոնային շտեմարանում երևում է. մեքենան բարձրացել է այդ համապատասխան տեղը, չի բարձրացել, տեխզննություն անցել է, չի անցել, եթե հայտնաբերվել է թերություն, էլեկտրոնային շտեմարաններ մուծվե՞լ է թերության մասին ինֆորմացիան, և եթե մտցվել է, թերությունը վերացվե՞լ է, արդյո՞ք այդ ինֆորմացիան նույնպես ներմուծվել է էլեկտրոնային շտեմարան։ Սա ավելի վստահելի մեխանիզմ է վերահսկողության, քան ուղղակի համապատասխան կտրոնը տվող կազմակերպությունից կտրոնը առնելը, փակցնելը մեքենային, որտեղ որևէ վերահսկողություն չկա՝ իրականում անցե՞լ է այդ մեքենան տեխզննություն, թե չի անցել։

Արթուր Թովմասյան – Արձագանքո՞ւմ եք։

Մետաքսե Հակոբյան – Չասեցիք ինչքան ժամանակ է տրվելու այդ թերությունները ․․․

Հայկ Խանումյան – Մինչև թերությունը վերանա, այսինքն՝ այնքան ժամանակ, մինչև թերությունը վերացվի։ Եթե թերություն կա, ուրեմն մեքենան չի շահագործվելու։

Մետաքսե Հակոբյան – Մնալու է ստենդի վրա՞ այդ տեղզննման կայանում, որովհետև եթե ինքը դուրս գա, քշի մեքենան, փաստորեն իրեն կարող են կանգնեցնել ու զրկել մեքենայից:

Հայկ Խանումյան – Էվակուատորով թող տանի, ի՞նչ ասեմ։

Մետաքսե Հակոբյան – Չէ, այսինքն ստեղ հստակ չունենք որևէ բան, ի՞նչ քայլեր ենք անում։

Հայկ Խանումյան – Դե գիտեք, տենց մանրամասն, կյանքի ամեն վայրկյան օրենքով նկարագրված չի լինում, հիմա մեքենան փչացել է ճանապարհին, ինչ ենք անում, մնում է: 

Մետաքսե Հակոբյան – Փչանալը ուրիշ է, Դուք պահանջել եք, մարդը տարել է  տեխզննման, տեխզննման ժամանակ հայտնաբերվել է թերություն, ինքը չի կարող դուրս տանել մեքենան։

Հայկ Խանումյան – Դե եթե …

Մետաքսե Հակոբյան – Սա իհարկե կյանքի դրվագ չի, սա օրենքով պետք է հստակ կոնկրետացվի։

Հայկ Խանումյան – Եթե զննության կետում տեխնիկապես հնարավոր է վերացնել թերությունը, վերացնում է, չէ` տեղափոխվում է այլ վայր թերությունը վերացնելու։

Մետաքսե Հակոբյան -  Կա՞  հստակ այդ մասին ձևակերպված։

Հայկ Խանումյան – Հստակ օրենքում չկա։

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն։

Մետաքսե Հակոբյան - Չէ, չվերջացրեցի, որովհետև, կներեք, ինչո՞ւ համար ես հարցրեցի տաս տարուց ավել այդ մեքենաների մասին: Ես վերջերս հանդիպում եմ ունեցել Երևանում մեր բռնի տեղահանված հայրենակիցների հետ, ու անասելի է ինչ խնդիրների մեջ են այսօր հայտնվել մեր հայրենակիցները Հայաստանի Հանրապետությունում: Ենթադրենք  մարդը ունի, գյուղից է, հին մեքենա է, տաս տարուց ավել, ու մի կերպ հիմա ինքը Երևանում կամ ինչ որ մի շրջանում, գյուղում իր գոյություն է պահում, և հենց այդ մեքենան էլ օգնում է։ Կան շատ այդպիսի դեպքեր, համենայն դեպս տեղյակ ենք, և մենք այդ քաղաքացուց պահանջում ենք, որ ինքը տարին երկու անգամ բերի անցկացնի տեխզննում։ Ուզում եմ ասեմ այստեղ, այդ ոնց որ Դուք ասացիք քիչ առաջ` կյանքի ամեն դրվագ չենք գրելու, ինչ որ տարբերակում լինելո՞ւ է կոնկրետ այն մարդկանց, ովքեր Երևանում մի կերպ քարշ են տալիս իրենց գոյությունը։

Հայկ Խանումյան-  Ոչ։

Արթուր Թովմասյան-  Ոչ միայն Երևանում, Ստեփանակերտ էլ է այդպես:

Հայկ Խանումյան -  Ավտոտրանսպորտ շահագործողների միջև որևէ տարբերակում չկա` բռնի տեղահանված է, մի կերպ է գոյությունը քարշ տալիս, թե ճոխ կյանքով է ապրում։

Մետաքսե Հակոբյան – Պարոն Խանումյան, արդեն կարծես թե ընդհանրապես որևէ տարբերակում չկա, բոլորին դրել ենք հավասար:

Հայկ Խանումյան-  - Օրենքը հավասար կիրառվի բոլորի համար։

Արթուր Թովմասյան – Երկուսի ժամանակն էլ սպառվել է: Պարոն Մոսիյան:

Արթուր Մոսիյան – Պարոն Խանումյան, տասը տարուց ավել հին մեքենաների մասին է խոսքը, տարին երկու անգամ անց են կացնում, արդյո՞ք դրա գումարը մի տարվա, ասենք ենթադրենք տաս հազար դրամ է, եթե մարդ տարին երկու անգամ է անցկացնում, քսան հազար պիտի տա՞:  

Հայկ Խանումյան -  Ենթադրվում է։

Արթուր Մոսիյան – Հիմա տեսեք, Դուք կառավարության անդամն եք, հետպատերազմյան շրջանում Արցախի կառավարությունում չկա գեթ մի օրենքի նախագիծ կամ կառավարության որոշում, որը չտանի հետպատերազմյան շրջանում որոշակի նվազեցման` թե հարկերի, թե տուրքերի, թե ամեն ինչի: Չե՞ք կարծում, որ սա նախ արդար չէ, որովհետև մեր, ինչի՞ համար տիկին Հակոբյանը որ հարցրեց, այդ հարցը ինձ էլ էր հետաքրքրում, ինչքա՞ն մեքենա կա տասը տարի և ավելին։ Իմ ունեցած տվյալներով՝ գերակշիռ մեծամասնությունը տաս տարի և ավել, դրա տակ է մտնում, հիմա չգիտեմ դա 70 տոկոս է մեքենաների, 80 տոկոս է, Դուք պիտի թիվը ասեք, և այս իմաստով սոցիալական բեռ ենք մենք ավելացնում: Եթե հարուստ լիներ, թազա ավտո կքշեր էլի: Ոուզում եմ ասեմ հիմնականում հին ավտոներ են, և մենք մեր բնակչության այս խավի համար դառնում է ծանրացնում ենք։ Քննարկո՞ւմ եք, հնարավո՞ր է արդյոք, եթե մեր հիմնական խնդիրը անպայման անվտանգությունն է, որին ես համաձայն եմ, բերեք այդ մարդկանց ասենք տարին երկու անգամ անցկացրեք, բայց նույն գումարով։ Այսինքն` եթե տաս հազար դրամ է, իր ավտոն հին է, երկու անգամ է  անցկացնում, բայց նույն տաս հազար դրամն է մնում, որ սոցիալական բեռ չավելացնենք: Քննարկվո՞ւմ է, հավանական է կառավարությունը ի թիվս իր այլ որոշումների, մոտեցում որդեգրի։ 

Հայկ Խանումյան – Ուրեմն որոշ մեղմացումներ կան, բայց տաս տարի ավել շահագործվող հանրային տրանսպորտը, այն մեքենաները, որոնք հանրային տրանսպորտի դերակատարություն ունեն՝ ավտոբուսները, մարդատար տաքսի ավտոբուսները, վտանգավոր բեռներ փոխադրելու համար նախատեսված մեքենաներ, դրանց է վերաբերվում վեց ամիսը մեկ անգամ, այսինքն` այն տրանսպորտային միջոցները, որոնց անսարքության դեպքում հանրությանը վտանգ հասցնելու հավանականությունը ավելի բարձր է, այդ մեքենաների մասին է խոսքը, այսինքն` տասը տարվա արտադրության մարդատար տաքսի ավտոմոբիլներ, ավտոբուսներ, վտանգավոր բեռներ փոխադրելու համար նախատեսված մասնագիտացված տրանսպորտային միջոցներ և կցորդներ կամ կիսակցորդիչներ։ Սրանց մասին է խոսքը և իհարկե տաս տարի ավել արտադրության մարդատար ավտոմոբիլները, բեռնատար տրանսպորտային միջոցները և այլն։

Արթուր Մոսիյան – Բոլորն է տաս տարի և ավել արտադրության։   

Հայկ Խանումյան – Ինչպե՞ս: Հա, կներեք, առաջինը վերաբերում էր չորսից տաս տարվա մեքենաներին, այսինքն` խոսքը գնում է հանրային անվտանգությանը, ոչ թ, չգիտեմ, մարդկանց տաս հազար դրամ խնայելը։

Արթուր Մոսիյան – Ֆիզիկական մարդկանց տաս տարի և ավել ժամկետ ունեցող մեքենաներին վերաբերվո՞ւմ է սա, թե չէ:

Հայկ Խանումյան – Իհարկե, տաս տարուց ավելի, բայց բոլոր օրենքներն էլ այդպես են, բնապահպանական վճարը ավելի շատ մուծում են այն մեքենաների տերերը, որոնց մեքենաները ավելի հին են։

Արթուր Մոսիյան - Չէ, ինչի՞ համար եմ ասում: Փաստորեն իմ հարցին Դուք ուրիշ ձև պատասխանեցիք,  ասում եք վերաբերվում է սրան:  Նախ` հանրային տրանսպորտ լինի, թե ֆիզիկական անձի ավտոմոբիլ, եթե հանրային վտանգ է ներկայացնում, եթե իր ավտոն անսարք լինի, կարող է գա ավտոբուսի խփի կամ նույն տաքսին։ Հիմա իմ հարցը. հնարավո՞ր է բեռը մենք չծանրացնենք՝ հաշվի առնելով, որ գերակշիռ մեծամասնությունը, ասում եմ, Դուք հարցին չպատասխանեցիք։ Տասը տարի և ավել մեր պարկը, ենթադրենք, 80 հազար է, դրանից քանի՞սն է տաս տարի և ավել։ Եթե օրենք ենք ներկայացնում մենք այդ թվերով պիտի:

Հայկ Խանումյան – Այդ տվյալները ոստիկանությունն է տիրապետում, մեր նախարարությունը հաշվառում է միայն տեխնիկան, ավտոբուսները և մարդատար տաքսի ավտոմոբիլները` տրանսպորտային տեսչությունը: Ինչ վերաբերվում է Ձեր ասածին, այդ նույն տրամաբանությամբ բերեք բնապահպանական վճարները իջեցնենք ավելի հին մեքենաների: Ինչի՞ համար: Եթե հին մեքենան ավելի շատ վտանգ է հանրության համար, ուրեմն թող տարին երկու անգամ ստուգվի։

Արթուր Մոսիյան – Բնապահպանական վճարը այլ բան է, դա աղտոտվածության մակարդակն է:

Հայկ Խանումյան – Կյանքը ավելի թանկ բան է, քան բնությանը հասցված վնասը։ Կարծում եմ` անվտանգության նորմերից ելնելով արժի, որ տաս հազար դրամ ավել վճարի, բայց վստահ լինի, որ իր հին մեքենան վտանգ չի սպառնում:

Արթուր Մոսիյան – Դե ես էլ ասում եմ էլի, իրար ոնց որ չենք հասկանում, ես ուրիշ հարց եմ տալիս, Դուք մանիպուլացնում եք, ուրիշ ձև եք պատասխանում։ Ես Ձեզ ասում եմ` հնարավո՞ր է էլի վեց ամիսը մեկ մենք անցկացնենք, որ մեր անվտանգությունը ավելի անվտանգ երթևեկություն լինի։

Հայկ Խանումյան- Խոսքը վճարի՞ն է վերաբերվում:

Արթուր Մոսիյան – Խոսքը վճարն է, այսինքն, որ եթե մի տարվա, օրինակ եմ ասում, տաս հազար դրամ է այդ տեխասմոտրի գումարը, եթե մարդու ավտոն հին է, և մենք հանուն անվտանգության ասում ենք տարին երկու անգամ անցկացրու, էլի նույն տաս հազար դրամը լինի։

Հայկ Խանումյան – Դրա համար էլ այդ պետական տուրքերը հանում ենք։ Պետական տուրքերը հանում ենք կտրոնի և մնում է տեխզննության ․.․

Արթուր Մոսիյան - Պետական տուրքերը բոլորինն եք հանում։

Հայկ Խանումյան - Բոլորինն ենք հանում:

Արթուր Մոսիյան - Էլի եք կողքի գնում, ես ասում եմ պետական տուրքերը եթե հանում եք, և 2020 թվականի արտադրությանն եք հանում և 2020 թվականի:

Հայկ Խանումյան - Տեսեք, տեխզննության բանը դա արդեն մրցակցության արդյունքում կարող է նվազի, բոլորինը, ոչ միայն հինինը կամ նորինը: Հետևաբար ես այստեղ լուծում չեմ տեսնում էլի։

Արթուր Մոսիյան - Խի՞ չեք տեսնում, ես օրինակ առաջարկում եմ …

Արթուր Թովմասյան - Ձեր երկուսի ժամանակն էլ սպառվել է, ես ձեզ մի հատ բան եմ ասում հիմա,   

Արթուր Մոսիյան – Դե իմ  հարցին չեք պատասխանում։

Արթուր Թովմասյան – Դե չի պատասխանում, ես դա չեմ ասում, ես ասում եմ հետևյալը․ եթե մենք թողում ենք նախկինը, մեր հայրենակիցները ավելի շատ մեզ, Խանումյանը սա պիտի ասեր, ավելի շատ գումար է մուծում, քան թե վեց ամիս մեկ տեխզննում ենք կատարում: Նայեք, պետական մի հատ գումարները նայեք, հանվածը որն է, իսկ դրանից բացի լավ առաջարկ է: Ինչ է, տեխզննումը հինգ հազարը քի՞չ է, երկու հատ տեխզննում, հինգը մի անգամ տան, հինգը մի անգամ էլի։ Մոսիյանի ասածի մեջ սա կա։ 

Հայկ Խանումյան - Հասկանում եմ, ուղղակի դա մասնավոր կազմակերպություն է, ես չեմ հասկանում` դա ո՞նց պիտի կարգավորենք:

Արթուր Թովմասյան – Օրենքի մեջ շեշտվա՞ծ է, եթե ես իմանայի, որ այդպիսի առաջարկ կա, կարելի էր այդ հանձնաժողովի նիստի ժամանակ, ամո՞թ չէ, այդ հինգ-հինգ էլի տաս հազարը պահեք։ Այս վիճակն է։ Մենք ման ենք գալիս, դե տարածքային ղեկավարն էլ Դուք եք։ Ես համոզված եմ, որ ինչքան մարդիկ գալիս են այստեղ, դրանց ավելի շատ տեղ են տալիս, այսինքն այն հարցերը որը չի լուծվում: Այսօր մենք ընկած տեղը պետք չի …

Հայկ Խանումյան – Ուզում եմ ասեմ պետությունը …

Արթուր Թովմասյան – Մենք պիտի անենք մեր հայրենակիցների, նայեք այդ հին մեքենաները հիմնականում տիկին Հակոբյանը Երևանից ասաց, Երևանը մեծ քաղաք է, այդ մեքենաները կարող է քիչ չլինի,  Ստեփանակերտը ավելի փոքր: Հիմա Հադրութի շրջանից, մեր այն բոլոր գյուղերից, որոնք մենք թողել ենք թշնամուն, Շուշիից ահագին մեր հայրենակիցներ գտնվում են այստեղ՝ Ստեփանակերտում, և տրաքած ժիգուլիներ, օպելներ: Հիմա դրանց որ ասում եք տաս հազար, տարին քսան հազար տա՞։ ՀԻնգ-հինգ տա էլի, Մոսիյանը դա է առաջարկում։ Ո՞վ է այդ գումարները որոշում:

Արթուր Մոսիյան - Եթե կարելի է, մի բան ասենք էլի, պարոն Թովմասյան:

Արթուր Թովմասյան – Նախ` ես ուզում եմ ասեմ, որ պետական տուրքը հանվում է, սա էլ է ի շահ ժողովրդի, որովհետև մենք իրավունք չունենք: Մինչև մեկ տարի, ես եսել եմ, Դուք սա ժողովրդին էլ պիտի պարզաբանեք:  Մենք մի հատ օրենքի նախագիծ չենք ընդունել և չենք ընդունելու, եթե ժողովրդի շահը չի: Մեր բոլոր ընդունած օրենքներից ոչ թե եվրոպական հոտ պետք է փչի, այլ Արցախի հոտ։ Ամեն մեր մի օրենք պիտի ծառայի ժողովրդին, ինչքան հնարավոր է: Բա այդ սպառողական վարկերը ինչո՞ւ ենք ջրել: Նրանք որ ի վիճակի լինեին դրանք բան անեն: Չի կարելի, մի հատ այդ գումարները: Դա ենթաօրենսդրական ակտերո՞վ է կարգավորվում։    

Արթուր Մոսիյան - Եթե կարելի է, ես մի բան էլ ասեմ: Հիմա օրենքի նախագիծ ենք մենք ընդունում` պատգամավորները: Տեսեք, մեր հարցերին չի պատասխանում, օրինակ` Ղարաբաղում գրանցված է այսքան հազար ավտոտրանսպորտային միջոց, որի այսքան տոկոսը, օրինակ, 80 հազարից          70-ը, տասը և այլն: Հիմա պատգամավորը պիտի քվեարկի, կարող է ուրիշ հարց է, որ ասենք կեսն է հին, բայց որ ասեմ 80 տոկոսը հին է, մարդը իմանում է, որ քվեարկում է, մարդկանց բեռը ավելացնում: Ուզում եմ ասեմ խնդրում եմ հարցերին մինչև օրենքը ընդունելը հարցերին սպառիչ պատասխան տալ։

Հայկ Խանումյան – Դրա համար հանձնաժողովի նիստին, պարոն Մոսիյան, ոստիկանապետն էլ էր ներկա` որպես հրավիրված կողմ, որ վիճակագրությունը ինքն է տիրապետում։ Դա իրենց ոլորտն է, իրենց հարցը տալ

Արթուր Մոսիյան - Ես հանձնաժողովի նիստին չեմ եղել, ինձ այս մի հարցը օրենքը ընդունելուց առաջ է հետաքրքրում, դա ի՞նչ կապ ունի: Օրենքը ներկայացնողը պիտի սպառիչ պատասխան տա: Հիմա բերեք կամ առաջին ընթերցմամբ ընդունենք, կամ հետ տանք, այդ հարցերին մի հատ էլ պատասխանեք, նորից ընդունենք։

Հայկ Խանումյան - Կներեք, եթե կարելի է կարգը խախտելով մի բան էլ ասեմ: Այս մոտեցումն էլ եմ էլի անընդունելի համարում, որ բոլոր տիպի բաներում ուզում եք նվազեցում, վերացում և այլն։ Համայնքներում արդեն ոչ մեկը ոչ գույքահարկ է վճարում, ոչ հողի վարձ է վճարում, չգիտեմ, ինչ են անում մեծ մասում։ Արդեն այս վճարելու մշակույթից էլ ենք հետ պահել ժողովրդին` անընդհատ սոցիալական տարբեր բաներ դնելով։ Սենց համակարգերը քանդել ենք մենք։

Արթուր Մոսիյան - Դե կներեք, ես մի հատ էլ բան ասեմ, այսինքն  ես ճի՞շտ եմ ընդունում, որ Դուք, կառավարության անդամ  լինելով, կառավարության այս գործողությունները սխալ եք համարում։

Հայկ Խանումյան - Ես սխալ եմ համարում ընդհանրապես սոցիալական տարբեր ծրագրերին ժողովրդին սովորեցնելը և գտնում եմ, որ դա պայմանավորված է եղել հետպատերազմյան այս վիճակին և ընդհանրապես կարծում եմ ու մի քանի օրենքի փոփոխություններ էլ ենք նախաձեռնել` մեր նախարարությունը, որը ենթադրում է ենթադրենք գույքային բազայի վերանայում, բարձրացում, ոչ թե նվազեցում։

Արթուր Մոսիյան- Այն, ինչ կառավարությունը քչացրել է, դրանց համեմատ համարյա ոչինչ է: Ուզում եմ ասեմ այդ թվերի համեմատ․․․

Հայկ Խանումյան – Ուղղակի ես չեմ պատկերացնում, սա ոնց պիտի բան անի, եթե մասնավոր ընկերություն տեխզննում է իրականացնում, բացի մրցակցությունը այդ ոլորտում խրախուսելուց, ո՞նց պիտի այդ վճարը մուծվի կամ պակասեցվի։

Արթուր Մոսիյան – Եթե մեր նպատակը անվտանգությունն է, անվտանգ երթևեկությունը, կարծում եմ այստեղ նստած բոլորի նպատակն էլ դա է: Պարզապես ամեն ավտոմեքենա մեկ անգամ, թե երկու անգամ է տեխասմոտր անցնում, նույն փողն է տալիս,  դա է հարցը։  

Հայկ Խանումյան - Բայց ո՞վ է այդ գումարը տալիս զննության։

Արթուր Մոսիյան - Հավանականությունը մեծ է, այդ է խնդիրը։   

Հայկ Խանումյան - Այդ զննության գումարը ո՞վ տա, երկրորդ անգամ զննության անցնելու գումարը ո՞վ տա, պետությո՞ւնը տա, կառավարությո՞ւնը տա։ Ինչի՞ համար։ Դուք տրանսպորտային միջոց եք շահագործում, կառավարությունը գումարը տա՞։

Արթուր Թովմասյան – Նայեք, նախկին օրե՞նքն է լավ, թե սա։

Արթուր Մոսիյան – Բեռի իմաստով, իհարկե, նախկինը ավելի քիչ է, քան այս, այս մեկը ավելացնում է։

Արթուր Թովմասյան – Լավ, եղավ: Պարոն Պետրոսյան, խնդրեմ։

Մարսել Պետրոսյան – Շնորհակալություն: Պարոն նախարար, ինձ հետաքրքրում է հետևյալ հարցը․ տարվա կտրվածքով տեխնիկական զննումների համար որքա՞ն գումար է կուտակվում և դրա ո՞ր մասն է հոսում բյուջե, ո՞ր մասը չգիտեմ ուր։

Հայկ Խանումյան – Տեխնիկական զննության արդյունքում մինչև օրենքի փոփոխությունը, փաստորեն, մենակ պետտուրքի գումարները և բնապահպանական վճարների գումարներն  են, որ հոսում են բյուջե, մնացած մասը՝ տեխնիկական զննություն իրականացնող ընկերությանն են անցնում։

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, արձագանքո՞ւմ եք։ Պարոն Գալստյան, խնդրեմ։

Դավիթ Գալստյան – Շնորհակալություն: Նախ, պարոն Խանումյան, ինչ վերաբերվում է Հայաստանի հետ միասնական բազա ունենալու համար, մենք ունենք նաև նույն մեր տրանսպորտային միջոցների հետ կապված, որ մեր պետհամարանիշները միևնույն բազայում չեն գտնվում, և դա, այսպես ասած, վառ օրինակը մենք ականատես ենք եղել Հայաստանում` Որոտան-Շուռնուխ հատվածին, երբ որ ադրբեջանցիները հստակ տարբերակում են Արցախի պետհամարանիշները Հայաստանի պետհամարանիշներից։ Եթե գնում ենք միասնական բազայից, ապա խորհուրդ կտայի միանգամից այդտեղից սկսենք, որ նման բազան միասնական լինի։ Ինչ վերաբերվում է Հայաստանում ինչո՞ւ է այսօր անցել էլեկտրոնային բազայի։ Հայաստանում կան, քրեական գործեր են հարուցվել, նախկին շատ մեծ շորթումներ է եղել այդ կտրոնների հիման վրա, սարքում էին մի խոսքով այդ կտրոնները, և դրա համար անցել են էլեկտրոնային տարբերակին։ Վերահսկողության պահով ոչ մի բան չի փոխվել: Այսօր Հայաստանում այդ տեխզննումը, եթե Դուք տեղյակ չեք, ասեմ իմացեք, առանց ավտոմեքենան ստենդին բարձրանալու, եթե դրա հիմքը մեքենայի քաշն է, դա այդ քաշին այդքան էլ չի վերաբերվում, ասենք զրո վեցը կարող է գա երկու մեշոկ ցորենով բարձրանա ստենդին, դու չես կարող ասել նույն մեքենան չի եղել։ Վերահսկողության առումով այդ էլ, այսպես ասած, թույլ հիմքերի վրա է դրված։ Ընդհանուր առումով այս օրենքը, նպատակահարմարությունը, Դուք պատկերացրեք մեր տարահանված բնակիչները այսօր Հայաստանում ճարահատյալ տաքսիով որոշակի գումար են վաստակում, և մենք այդ մարդկանց պարտադրելով տարին երկու անգամ անցնել այս ամեն ինչը և մենք, այո, այս ամենը, պատերազմի հետևանքները դեռ չվերացրած լրացուցիչ բեռ ստեղծենք մեր հայրենակիցների համար, եթե դա Ձեր համար անընդունելի է, ապա ինձ թվում է, թե Ազգային ժողովի պատգամավորները պետք է այս հանգամանքները հաշվի առնեն այս օրենքի ընդունելու կամ չընդունելու հարցում։ Ես, ճիշտն ասած, տենց կոնկրետ հարցեր չկա, մեկնաբանություններում երևի թե մի քիչ ավելի պարզ կխոսեմ։

Հայկ Խանումյան – Այս օրենքը բավականին ուշ ընդունելով, նամանավանդ որ վեց ամիս հետո է ընդունվելու, Ազգային ժողովում էլ մի քիչ ձգձգվեց, լուրջ խնդիրներ ենք ստեղծում Ձեր ասած տարհանված բնակիչների համար Հայաստանի Հանրապետությունում, որոնք այսօր, օրինակ, տաքսի ծառայություն են մատուցում, որովհետև Հայաստանում օրենքը ուժի մեջ է մտել, էլեկտրոնային բազան գործում է, և մարդիկ ստուգում են, և այդ կտրոնները իրենց ապակուն կպցրած այլևս ոչինչ է։ Մեր երկու հանրապետություններում մինչև օրենսդրական դաշտի այս պահին ոչ միասնական լինելը այս բնագավառում լուրջ խնդիրներ է ստեղծում։ Երբ որ Հայաստանի ավտոմեքենան գա այստեղ, նույն ձևով մեր ոստիկանությունը կարող է իրեն տուգանի կտրոն չունենալու համար, և նույն ձևով մեր մեքենան երբ գտնվի Հայաստանի Հանրապետությունում, տեղի ոստիկանությունը կարող է իրեն տուգանի, որովհետև էլեկտրոնային ռեգիստրում չկա այդ մեքենան։ Սա է ամբողջ խնդիրը։

Դավիթ Գալստյան – Ընդունում եմ Ձեր  ասածը, բայց միևնույն ժամանակ հենց դրա վրա պետք է աշխատվի, ոչ թե բերվի էլեկտրոնային բազա, այլ երկու գերատեսչությունների միջև պայմանավորվի, որ եթե կտրոնը կպցրած է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, ապա չտուգանեն։ Դա շատ հեշտ կարգավորվող հարց է, երևի թե մի զանգով կկարգավորվի այդ հարցը; Դա այնքան խնդիր չէ։ Երկրորդը, ճիշտ եք ասում, Հայաստանի ավտոմեքենաները այստեղ գալուց եթե չունեն կտրոն, մերոնք իրավասու են տուգանեն, դա ևս լուծվող հարց է: Թող չտուգանեն, թող այդ հարցով չստուգեն։ Մենք պետք է խնդրենք, որ Հայաստանից մեր հայրենակիցները գան այստեղ իրենց բարեկամների տեսակցության։ Թող չտուգանեն։

Հայկ Խանումյան – Դե հա, Ձեր ասածով ես պիտի հեռախոսը վերցնեմ ամեն մի մեքենայի հետ, ամեն գայիշնիկի հետ խոսեմ, ասեմ` գիտե՞ս, օրենքը մեզ մոտ դեռ չի ընդունվել, բերեք մի տուգանեք, եթե զանգով լուծվող հարց է։ Զանգով լուծվող է, ժամանակավորապես, մինչև այս պրոցեսը ավարտվի, վեց ամիս հետո օրենքը ուժի մեջ մտնի։ Սա է խնդիրը։ Օրենքը պիտի ուժի մեջ մտնի, դաշտը միասնական դառնա։ Չի կարող երկու համակարգ նույն մեքենայի համար գործի։

Դավիթ Գալստյան – Այդ համարանիշները ո՞նց է այս քանի տարի գործում է, նույնը այդ տեխզննումը Հայաստանում, մի քանի ամիս առաջ չի անցել։

Հայկ Խանումյան – Նույն ձևի է գործում:

Դավիթ Գալստյան – Տեխզննումը երկու տարի է, տենց է աշխատում:

Հայկ Խանումյան - Տեխզննումը  նոր է անցել, երկու տարի չէ: Նոր է Հայաստանը փոխել օրենքը, ինչի՞ մասին է խոսքը։

Դավիթ գալստյան – Երկու տարի է, Հայաստանը էլեկտրոնային տեխզննում է անցկացնում, պլանշետներով են ստուգում։

Հայկ Խանումյան – Հա:

Դավիթ Գալստյան – Ես հակված էի նաև մտածելու, եթե այսօր, նույնն էլ ապահովագրությունը, տարիներ է արդեն Հայաստանում։

Հայկ Խանումյան – Հասկանում եմ, օրենքը ընդունվել է այս տարի։   

Դավիթ Գալստյան – Բայց էլեկտրոնային իրենց բազան ունեին և ստուգում էին տեխզննումը:   

Հայկ Խանումյան – Հա, ինչ խնդիր է, մենք էլ ենք միանում էլեկտրոնային բազային, մեր մեքենաներն էլ են այդ նույն բազայում մնում, իրենցն էլ մերի հետ են լինում:

Դավիթ Գալստյան – Դե եթե այսքանից հետո այսքան խնդիրներ է ասում եք …

Հայկ Խանումյան – Որևէ խնդիր ես այդտեղ չտեսա Ձեր ասածների մեջ։

Դավիթ Գալստյան – Երևի թե պլանշետների բիզնես ենք ուզում զարգացնենք, ինչպես կրթության նախարարությունում է: Գայիշնիկներին պլանշետներ տանք, ինչ-որ մեկը պետական աջակցությո՞ւն եք ուզում տրամադրենք։

Հայկ Խանումյան – Ես չգիտեմ, հիմա նույն ձևի կարող եք ասել, որ միկրոֆոնով խոսելը միկրոֆոնի բիզնես է։

Արթուր Թովմասյան – Պարոն Խանումյան, այս օրենքի նախագիծը բերել եք ի՞նչ անեք, եթե այսքան հարցեր կա:  Հանձնաժողովի նիստ է, խի՞ չեք այդ հարցերը բարձրացրել, ժամանակ ունենաք, այդ հարցերն պատասխանեք: Ես այս օրենքի նախագիծը։ Մի քիչ վրդովված եմ խոսում, կներեք էլի, որովհետև այսօր էս, եթե այս օրենքը չի անցնում, ինչ հարցեր ենք թողել, ինչի հետ ենք ընկել։ Ես իմացել էի, թե պետական տուրքը որ հանում եք, այս գումարները, որ մեր հայրենակիցները ավելի քիչ մուծեն: Սա, ոչ թե սրան ժամանակն է, այլ ստացվում է որ, սա բերել եք, որ ի՞նչ անեք։ Ես ասացի, որ մինչև նոյեմբերի 10-ը այս ձևի օրենքի նախագծեր մենք բարոյապես իրավունք չունենք

Հայկ Խանումյան – Սա նորմալ օրենքի նախագիծ է, ուշացրել ենք:

Արթուր Թովմասյան – Դե հիմա հարցերին չես պատասխանում պատգամավորի։

Հայկ Խանումյան – Ո՞նց չեմ պատասխանում։      

Արթուր Թովմասյան – Դե բավարարված չէ պատասխանից։

Հայկ Խանումյան - Այ մարդ չի կարող բավարար լինի: Հիմա եթե էն մարդը սրանով չի բավարարվում:

Արթուր Թովմասյան - Հիմա այս օրենքի նախագիծը, որ ընդունենք, ժողովուրդի օգտի՞ն է, պարոն Խանումյան։

Հայկ Խանումյան – Իհարկե, ժողովորդի օգտին է, իհարկե, ինչի ՞ մասին է խոսքը: Բա եթե մեր բնակիչը մեքենայով գնա Հայաստան, բռնեն տուգանեն, ասեն ինչա Ձեր Ազգային ժողովը օրենքը չի ընդունել, օգտի՞ն է մարդու, թե չէ։ Կամ այնտեղ գտնվող մեր մեքենաները, որ բռնեն, հիմա տուգանեն, ասեն Ձեր Ազգային ժողովը  քանի ամիս է, չի կարողանում օրենքը ընդունի այդ մարդու օգտի՞ն է, թե չէ։

Արթուր Թովմասյան – Հիմա քվեարկում ենք, ենթադրենք, դնում ենք քվեարկության, եթե ընդունվում է, ամբողջ պատասխանատուն դու ես։

Հայկ Խանումյան – Իհարկե։

Արթուր Թովմասյան – Եթե չենք ընդունում, ամբողջ պատասխանատուն Գալստյան Դավիթն է։

Արթուր Թովմասյան – Մեկը ասում է ժողովուրդին վնաս է, մեկը ասում է օգտին  է, հասկանո՞ւմ եք, այս հարցերը պիտի հանձնաժողովներում, սիրելի գործընկերներ, էսա արդեն մի տարուկես է պատգամավոր եք, այսպիսի հարցերը հանձնաժողովներում է լինում։

Դավիթ Գալստյան – Միևնույն ժամանակ, կներեք  էլի կարգը մի թեթև խախտելու համար, այդ որ ասում եք մեր քաղաքացին գնում է Հայաստան, բռնում, տուգանում են, ունե՞ք գոնե մեկ տենց դեպք արձանագրված։

Հայկ Խանումյան – Չէ, սրանից բխելու է դա։ Էլեկտրոնային  բանը …

Դավիթ Գալստյան – Ասենք Հայաստան արդեն Էլեկտրոնային է, և մենք երթևեկում ենք Հայստանում, կա՞ գեթ մեկ դեպք:

Հայկ Խանումյան – Ես չգիտեմ:

Դավիթ Գալստյան – Բա ասում եք, գնում է, բռնում են տուգանում: Որ չգիտեք, խի՞ եք ասում։

Հայկ Խանումյան – Ո՞նց խի եք ասում, դրանից դա է ենթադրվում, ո՞նց թե խի եք ասում։

Արթուր Թովմասյան - Լավ, ես մի հատ բան եմ ասում, նորից: Այս ընդդիմությունը, ներողություն, ընդդիմություն բառը չեմ ասում, ոչ, որովհետև ես չեմ գտնում, որ այստեղ մի խմբակցություն կա, որ իշխանություն չունի: Ո'չ պատասխանողը ինձ համոզեց, որ ժողովրդի համար է, ո'չ էլ հարց բարձրացնողները համոզեցին, որ սա ժողովրդի համար վնաս է: Որովհետև ես օգուտն էլ գիտեմ, վնասն էլ: Ես առաջարկում եմ օրակարգից հանենք այս հարցը, մինչև հաջորդ նիստը:   

Հայկ Խանումյան – Չէ, պարոն Թովմասյան, շատ ենք ուշանում, ես պնդում եմ, որ մնա օրակարգում։

Արթուր Թովմասյան – Առաջարկում եմ օրակարգից հանենք, ես իրավունք չունեմ, եթե պատգամավորները, որովհետև և խնդրում եմ նիստի ժամանակ նաև ինձ էլ հրավիրել, մի հատ մանրակրկիտ, այդ ովքեր գումարները, բանը, կետ առ կետ կգնանք, տեսնենք, որը ժողովուրդի համար լավ լինի, նա էլ անելու ենք։ Մի ամիս այս կողմ, երկու ամիս էն կողմ, այսօր մեր ժողովուրդը էդ վիճակով չի, թքած էլ ունի` օրենքի նախագիծը կանցնի, թե չէ։ Հանում ենք օրակարգից։

Հայկ Խանումյան – Եթե չի ընդունվում, այդ ժամանակ է հանվում օրակարգից, Հիմա կարող ենք առաջին ընթերցմամբ քվեարկել:

Արթուր Թովմասյան- Բա գրեիք օրակարգում, հիմա առաջին ընթերցում։

Գագիկ Բաղունց – Պարոն Թովմասյան, Միասնական հայրենիք խմբակցությունը պահանջում է քսան րոպեանոց ընդմիջում, որպեսզի հարցը թե նախարարի հետ, թե խմբակցությունների հետ քննարկենք:

Արթուր Թովմասյան - Եղավ, շնորհակալություն։ Քսան րոպե ընդմիջում։

              (Ընդմիջում)։

Արթուր Թովմասյան - Սկսենք մեր աշխատանքները։ Այ այս ձևի պիտի գնա օրենքի նախագծի քննարկումները։ Շատ լավ է սա, որ այն ինչ բարձրացրած հարցերը և պատասխանները, և ամեն ինչ ոչ թե անձնական վիրավորանքների դաշտում էր, այլ մտահոգված մեր ժողովրդի ճակատագրով։ Կարծում եմ, որ այսօր մենք ձեզ հետ միասին բոլորովս նաև իմաստուն որոշում կկայացնենք այս օրենքի նախագծի մասով, նաև հարցերին պատասխանելուց հետո հիմնական զեկուցողը` հանձնաժողովի նախագահը, հանդես կգա և առաջարկ կանի։ Եվ վերջին հարցը, պարոն Ստեփանյան, խնդրեմ։

Հայկ Խանումյան – Ես այդ հանված հարցին պատասխանեմ, եթե կարելի է։ Քանի որ, պարոն Թովմասյան, նախորդ բանում թյուրիմացություն եղավ, այդ թվում նաև իմ մեղքով, փաստորեն տասը տարվանից ավելի մեքենաների վերաբերյալ երկրորդ անգամ տեխզննություն անցնելու պահանջ չկա։ Մնում է մի անգամ, երկրորդ անգամ, այսինքն, վեց ամիսը մեկ տեխզննումը անցնելու պահանջը վերաբերվում է միայն չորսից ավելի, ներառյալ տաս տարվա մարդատար տաքսի ավտոմոբիլներ, ավտոբուսներ, վտանգավոր բեռներ փոխադրելու համար նախատեսված մասնագիտացված տրանսպորտային միջոցներ և դրանց կցորդներ, կիսակցորդիչներ։ Այ այս կարգի մեքենաները տաս տարվանից ավել եթե կան, այդ դեպքում է երկու անգամ անցնում, այսինքն, միայն կոնկրետ խմբի, տասը տարի ավելը վերաբերվում է միայն տաքսիներին, ավտոբուսներին, վտանգավոր բեռներ փոխադրելու համար նախատեսված տրանսպորտային միջոցներին։  

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, պարոն Խանումյան: Պարոն Մոսիյան, խնդրեմ։

Արթուր Մոսիյան -  Ուրեմն այդ մի թյուրիմացությունը շտկվեց, բայց մի շարք հարցեր մնացին։ Ես ասեմ, որ քսան հազարից ավել մեր հայրենակիցներ գտնվում են Հայաստանի Հանրապետությունում։ Եթե տեղյակ չեք, կարող եք օպերատիվ շտաբից ճշտեք, որովհետև եթե հարցնեմ, ասելու է …

Հայկ Խանումյան - Չէ, այդ մի թվին տեղյակ եմ։

Արթուր Մոսիյան – Չէ, չէ, քսան հազարի մասին չէ խոսքը, դրանցից մի որոշ մասը, ես ասեմ, մեր հայրենակիցների մեծ մասը չգիտեմ, չեմ կարող ասել, մի որոշ մասը նաև տաքսի ծառայություն են իրականացնում, իրենց օրվա հացն են վաստակում, իրենց վերաբերվելու է հաստատ, այսինքն, այս մի թյուրիմացությունը շտկվեց, բայց հարցերի մի մասը մնաց։ Այս է խնդիրը։

Արթուր Թովմասյան – Եղավ, ես դա հաշվի եմ առնելու և օրենքի նախագծի հեղինակի շահը, և բարձրացրած պատգամավորների բանը, քանի որ ես նորից եմ ասում, այդ մի բան շտկեցինք: Ինձ թվում է, որ ընթերցենք, ուրիշ բաներ էլ կշտկենք: Եվ ես ժամանակից առաջ չեմ ընկնում, ես կարծում եմ, որ ընդունելի առաջարկ կլինի և մենք ժամանակ կունենանք այս օրենքի նախագծի վերաբերյալ ավելի բուռն քննարկումներ հանձնաժողովի նիստում անցկացնելու առումով։

Արթուր Մոսիյան - Եվ երկրորդ  հարցը ես բարձրացրեցի, ես ասեմ, դա մի անգամ բարձրացրել էիք, ինչ վերաբերվում է միասնական տեղեկատվական բանին, դա ճիշտ հիմնավորումը չի, որ գրած է: Դրա հիմնական նպատակը այն է եղել, որ մեքենաների գերեզմանոց չսարքեն, այսինքն` նոր ավտոներ ներկրեն, և դրա համար գումարը բարձրացրել են, որ շահագրգռեն։ Հիմա երկրորդ հարցն է առաջանում․ պատերազմից հետո, այսինքն ընդհանուր գաղափարին ես դեմ չեմ, արդյո՞ք հիմա դրա ժամանակն է էս պահը:

Արթուր Թովմասյան – Մինչև նոյեմբերի 10-ը` ոչ։

Հայկ Խանումյան - Պարոն Մոսիյան, գումարը չի բարձրացել։

Արթուր Մոսիյան - Եվ երկրորդ հարցը. մեր ավտոների այդ նույն ռեգիստրում եթե մեր համարանիշները համեմատենք, տեսնում ենք, որ տարբերություն կա։ Այդ հարցը ես հիմա չեմ ուզում սենց, քանի որ …:

Արթուր Թովմասյան – Ես Ձեզ խոստացել էի, որ միջխորհրդարանականի թեմա կսարքեմ:

Արթուր Մոսիյան – Միջխորհրդարանականի արդեն մի երկու անգամ առաջարկել ենք,  և սայլը տեղից չի շարժվում և չի էլ շարժվելու։

Արթուր Թովմասյան – Մեզ խոստացել են, որ կստեղծենք այդ հանձնաժողովը։

Գագիկ Բաղունց - Պարոն Թովմասյան, կարելի՞ է:

Արթուր Թովմասյան -Այո:

Գագիկ Բաղունց - Ուրեմն ես մեջբերում անեմ Ազգային ժողովի կանոնակարգ օրենքի գլուխ 16, հոդված 65-ի 3-րդ կետը. Օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի նախագիծը հիմնական զեկուցողի և գլխադասային հանձնաժողովի առաջարկությամբ կարող է քննարկվել մեկ ընթերցմամբ: Կարող է քննարկվել, մեկ ընթերցմանը ընդունվել, բայց չի արգելվում երկրորդ ընթերցում, այսինքն` մենք կարող ենք, եթե զեկուցողի կողմից քիչ թե շատ հիմնավորումներ կա, որը ընդունելի է, բայց, այնուամենայնիվ, պատգամավորների մոտ հարցեր մնացին, մենք կարանք առաջին ընթերցմամբ  ընդունենք և մյուս ամիս երկրորդ ընթերցման առաջարկությունները ստանալով գրավոր տեսքով, ինչը նախատեսված է ևս Կանոնակագով, քննարկենք և կամ ընդունե'նք, կամ չընդունե'նք։ Այդ մի ամիսը հնարավորություն կտա հանձնաժողովում ավելի մանրամասն քննարկել, հրավիրել նույն ոստիկանապետին՝ լրացուցիչ տեղեկություն տալու նպատակով և համոզված լինելով, այս պահի դրությամբ ես էլ, մի շարք մեր գործընկերները, չենք կարում հստակ կողմնորոշվենք ընդունել կամ չընդունելու հարցում։ Նենց որ կարանք առաջին ընթերցմամբ, առաջարկությունս այսպիսին է։

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, պարոն Բաղունց։ Գլխադասային հանձնաժողովի նախագահը, քանի որ գլխադասային հանձնաժողովը դրական եզրակացություն է տվել, հանձնաժողովի նախագահը բոլորիս լսել է՝ ինձանից սկսած, Բաղունց, քեզանից և մեր բոլոր պատգամավորներից։ Եվ կարծում եմ, որ ինքը իմաստուն առաջարկ կանի, որը հաշվի կառնվի բոլորին։ Պարոն Խանումյան, զբաղեցրեք Ձեր տեղը։

Հայկ Խանումյան – Ես առաջարկեմ, միգուցե …

Արթուր Թովմասյան - Չէ, եթե առաջարկես, լրիվ են հանելու, լհա հազր էնա քյինամա։  Պարոն Կասյան, խնդրեմ։

Վլադիմիր Կասյան – Հարգելի գործընկերներ, այս հարցը երևի միակ հարցն է, որ այս նստաշրջանում երկու անգամ քննարկել ենք` մի անգամ լսումների ձևով, մի անգամ էլ հանձնաժողովի նիստում։ Ճիշտն ասած Ազգային ժողովի Կանոնակարգի համաձայն՝ մեր հանձնաժողովում այս հարցը քննարկվել է և դրական եզրակացության ներկայացվել Ազգային ժողովի քննարկմանը լիագումար նիստին։ Բայց քանի որ առաջացան նման հարցեր, բայց ավելի գեղեցիկ կլիներ, որ նման հարցեր բարձրացվեին հանձնաժողովի նիստի ժամանակ, և չգայինք լիագումար նիստի ժամանակ քննարկեինք: Եվ ես որոշ հարցերի հետ համամիտ եմ, որ տվյալ  օրենքի հետ կապված սոցիալական հարցեր է առաջ գալու, և մի շարք պրոբլեմներ կարող է մենք ունենալ։ Ուստի, ես` որպես հանձնաժողովի նախագահ, առաջարկում եմ տվյալ օրենքի նախագծերի փաթեթը ընդունել առաջին ընթերցմամբ և այն առաջարկությունները, որոնք որ այստեղ հնչեցին, գրավոր կներկայացվի հանձնաժողով և հանձնաժողովում մի ամիս ժամանակ ունենք, կքննարկեք և ներկայացնեք նորից լիագումար նիստին։

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, պարոն Կասյան: Հարցեր: Շնորհակալություն, զբաղեցրեք Ձեր տեղը։ Եթե ելույթի ցանկություն կա, խնդրում եմ գրանցվել։ Չկա։ Եզրափակիչ ելույթի համար` խնդրեմ։ Դե հիմա րոպեն դիր, որովհետև ժողովուրդը մեզ լսում է, հարցեր կա, որ նաև:  Կանոնակարգը հո դոգմա չի։ Հիմա տաս րոպեի ընթացքում Ձեր մտքերը եզրափակիչ ելույթի, տաս րոպե, մինչև էլի։

Հայկ Խանումյան – Օրենքի նախագիծը երեք ամիս է Ազգային ժողովում է, ինչպես նշվեց` երկու հանձնաժողովում քննարկվել է տարբեր ռեժիմներով, առաջարկներ չեն հնչել, բայց օրենքի փոփոխությունը դոգմա չէ, էլի: Եթե առաջանա փոփոխության կարիք, նույն ձևով կարող ենք բան անել, ուղղակի մենք ժամկետների խնդիր ունենք: Սոցիալական խնդիր, փաստորեն պարզեցինք, որ չի առաջանա, որովհետև տաս տարուց ավել մեքենաները մեկ անգամ են տեղզննությունը անցնում, երկու անգամ տեխզննություն անցնում են միայն հատուկ կատեգորիայի մեքենաները։ Ես առաջարկում եմ օրենքը ընդունել։ Շնորհակալություն։

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, ուրեմն պարոն Խանումյան, ես Ձեզ ասեմ, որ Ազգային ժողովում  մեր Կոնվենցիայի մասին օրենքի նախագիծը մոտ երեք տարի պահել ենք, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում հայ-թուրքական արձանագրությունները մոտ երկու տարի պահվել է Ազգային ժողովի օրակարգում, երկու տարի, երկու տարուց հետո հանել են: Այնպես որ Ազգային ժողովում կարող են լինել օրենքի նախագծեր, որոնք որ պետք լինի, վեց ամիս էլ են մնալու, ինն էլ, տասներկու էլ, մինչև որ մենք հասկանանք այդ օրենքի նախագծի իմաստը, բովանդակությունը, պահը։ Այսքանը։

Հիմա ես առաջինը դնում եմ մշտական հանձնաժողովի նախագահի առաջարկությունը` առաջին ընթերցմամբ, եթե այն չանցնի, նոր պարոն Խանումյանի առաջարկը կդնենք քվեարկության։

Այժմ քվեարկության է դրվում Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին, Պետական տուրքի  մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին և Բնապահպանական վճարների դրույքաչափերի մասին օրենքում փոփոխություն կատարելոի մասին օրենքների առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը։ Քվեարկություն։  

Կողմ՝   19, դեմ՝ 7։

Որոշումն ընդունված է։

Գագիկ Բաղունց – Հարգելի գործընկերներ, հաջորդ հարցը Առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծն է, և որպես հիմնական զեկուցող լիազորված է ներկայացնելու այն Արցախի Հանրապետության նախագահի ներկայացուցիչ, էկոնոմիկայի և  գյուղատնտեսության նախարար պարոն Թովմասյանը։ Խնդրեմ, պարոն Թովմասյան։

Արմեն Թովմասյան -  Հարգելի պատգամավորներ և ներկաներ, Ձեզ եմ ներկայացնում Առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին  օրենքի նախագիծը: Համաձայն օրենքի 19-րդ հոդվածի՝ առևտրի իրականացման վայրի  կազմակերպման գործունեությունը 2021 թվականի հունվարի 1–ից ենթակա է լիցենզավորման։ Բացի այդ, առևտրի իրականացման վայրի կազմակերպման լիցենզիա ունեցող կազմակերպիչը առևտրի իրականացման վայրում առևտրական գործունեություն  իրականացնող անձանց կողմից հսկիչ դրամարկղային մեքենաների միջև ցանցային կապուղիների միջոցով իր հաշվին  պետք է ներդնի և շահագործի համակարգչային տեղեկատվական տվյալների շտեմարան։ Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ նպատակահարմար է երկարաձգել առևտրի իրականացման վայրի կազմակերպման գործունեության լիցենզավորման պահանջը ուժի մեջ մտնելու ժամկետը պատերազմի տնտեսական ծանր հետևանքները վերացնելու և լրացուցիչ ֆինանսական բեռով չպարտադրելու համար։ Սույն նախագծով առաջարկվում է լիցենզավորման գործընթացը սկսել   2021 թվականի հունվարի 1-ից։

Գագիկ Բաղունց – Շնորհակալություն, պարոն Թովմասյան։ Հարգելի պատգամավորներ, եթե հարցեր կան զեկուցողին, խնդրում եմ գրանցվել։ Հարցեր չկա, շնորհակալություն, կարող եք զբաղեցնել Ձեր տեղը։

Գլխադասային հանձնաժողովի եզրակացության համար հրավիրվում է Ազգային ժողովի ֆինանսաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Գեղամ Ստեփանյանը։ Խնդրեմ, պարոն Ստեփանյան։

Գեղամ Ստեփանյան – Հարգելի գործընկերներ, Առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծը քննարկվել է ֆինասաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստում և տրվել է դրական եզրակացություն։ Առաջարկում ենք նախագիծը ընդունել որպես օրենք։ Շնորհակալություն։

Գագիկ Բաղունց – Շնորհակալություն, պարոն Ստեփանյան։ Հարցեր կա՞ն հանձնաժողովի նախագահին։ Հարցեր չկա, խնդրում եմ  զբաղեցնել Ձեր տեղը։ Ազգային ժողովի կանոնակարգ օրենքի համաձայն՝ նախատեսվում է մտքերի փոխանակություն։ Եթե կա ելույթի ցանկություն, խնդրում եմ գրանցվել։ Չկա։ Հա, վայ, կներեք, պարոն Հարությունյան։

Արամ Հարությունյան – Շնորհակալություն: Քանի որ հնարավորություն չընձեռնվեց առաջին հարցի շուրջ խոսել, երկրորդը, ինչպես հասկացա …

Գագիկ Բաղունց - Կներեք, պարոն Հարությունյան: Խնդրում եմ ամբիոնից։

Արամ Հարությունյան- Շնորհակալություն, քանի որ առաջին նախագծի մասով չենք գրանցել, հնարավորություն չկար խոսելու, իսկ երկրորդը բխում է առաջինից, կարծում եմ առաջին ընթերցմանը խնդիր չկա, երկրորդի մասով ընդհանրապես չկա: Հնչեցին որոշ մտքեր, որոնց հետ մասամբ համամիտ ենք, և լրացուցիչ ուսումնասիրության և քննարկումների ժամանակ մեր կողմից ևս որոշակի առաջարկություններ առաջին նախագծի վերաբերյալ արվելու են։ Շնորհակալություն։

Գագիկ Բաղունց - Շնորհակալություն։ Եզրափակիչ ելույթի ցանկություն կա՞։ Չկա։

Այժմ քվեարկության է դրվում Առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքն ընդունելու մասին հարցը։ Քվեարկություն։ 

Գրանցված 28 պատգամավորներից քվեարկությանը մասնակցել են 27 հոգի, կողմ՝ 27, ձեռնպահ՝ չկա, դեմ՝   չկա ։

Որոշումն ընդունված է։

Մեր օրակարգում կա ևս մի հարց։ Դա պատգամավորական հայտարարություններն են, սակայն մեր մեկուկես ժամ աշխատանքի մեկուկես ժամը սպառվել է։ Ինչպիսի՞ առաջարկություններ կլինեն։ Ինչ անե՞նք։ Կա առաջարկություն շարունակել։ Շատ լավ։

Խնդրում եմ գրանցվել պատգամավորական հայտարարությունների համար։ Ուրի՞շ։ Գրանցվել են՝ Բաղունց, Ստեփանյան, Հայրապետյան, տիկին Հակոբյան, պարոն Գրիգորյան, պարոն Գալստյան։ Հա, գրանցել եմ, պարոն Գրիգորյան։

(Êոսակցություններ դահլիճում, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց – Չէ, լավ, եկեք մի քիչ լուրջ վերաբերվենք այս հարցին։ Այսպիսով` պատգամավորական հայտարարությունների համար գրանցվել են՝     Բաղունց, Ստեփանյան, Հայրապետյան, Հակոբյան, Գրիգորյան, Գալստյան և Մոսիյան, պարոն Աղաբեկյան։

(Խոսակցություններ դահլիճում, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Կարող ենք քվեարկության դնել, դա Ձեր օրինավոր պահանջն է: Խնդրեմ:

(Խոսակցություններ դահլիճում, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Չէ, գրանցվելու պրոբլեմ չունենք, այստեղ անմիջապես շարունակելու հարցն է կամ էլ ընդմիջումից հետո շարունակելու հարցն է այս 8 գրանցված պատգամավորների::

Արթուր Թովմասյան - Մի րոպե, ես ձեզ մի բան ասեմ: Եղել է 20 րոպե ընդմիջում, ասենք այդ քսան: Քսան րոպեում եթե հայտարարությունները         չսպառվի, քսան րոպեից մենք …

Գագիկ Բաղունց - Չէ, չէ, կներեք, պարոն Թովմասյան, քսան րոպե ընդմիջումը աշխատանքային ընդմիջում է  եղել:

Արթուր Թովմասյան - Հասկանում եմ, հիմա կարող ենք որոշումով ընդունենք` այդ քսան րոպեն օգտագործե՞նք հայտարարությունների համար, թե՞ ոչ:

Գագիկ Բաղունց - Կարծում եմ` պետք չէ պրոբլեմ ստեղծել: Եթե ընդմիջում եք ուզում …

Մետաքսե Հակոբյան - Ես առաջարկում եմ պարոն Գրիգորյանին դրեք վերջում, եթե դա է խնդիրը:

Արամ Գրիգորյան - Ես առաջարկը չեմ ընդունում, շնորհակալ եմ:

(Խոսակցություններ պատգամավորներ միջև, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Չէ, չէ, նման փոփոխություններ կարգում նախատեսված չէ:

Արթուր Թովմասյան - Ամեն մի հայտարարության հեղինակը պատասխանատու է: Ես նոյեմբերի 10-ից հետո նիստերին առաջարկելու եմ, որ մեր պատգամավորների հայտարարությունները, որոնք քրեական ինչ-որ բան են պարունակում, անպայման Գլխավոր դատախազությունը և իրավապահ մարմինները արձագանքեն և վարույթ ընդունեն` արդյո՞ք այդ հայտարարությունները իրականությանը համապատասխանում են, թե ոչ, արդյո՞ք քրեական գործ կա, թե ոչ: Եթե կա, պիտի դատապարտվի: Խորհրդարանը ոչ մի կոռումպացված մարդու կողքին չի կանգ-նե-լու` ես ինչքան լինեմ Ազգային ժողովի նախագահ: Ոչ մեկի: Ոչ մեկի համար ես պատասխանատու չեմ: Եթե իրավապահ մարմինները գտան, որ այդպիսի դեպքեր կա, այդպիսի նախարարներ կլինեն, թե ինչեր կլինեն, իրավունք չունեն Արցախի կառավարության անդամ կոչվելու կամ պատգամավոր կոչվելու:

(Խոսակցություններ պատգամավորների միջև, չի լսվում):

Արթուր Թովմասյան - Վերջինը ես եմ լինելու, վերջինը ես կասեմ իրավունքի ուժով: Այսօր 95 ազատամարտիկի տարի է:

(Խոսակցություններ պատգամավորներ միջև, չի լսվում):

 Արթուր Թովմասյան - Ինձ մի խնդրիր, վարողին խնդրիր:

Գագիկ Բաղունց - Կներեք, ուրեմն նախագահողի կողմից, նիստը վարողի կողմից չի արտահայտվել այն միտքը, որ հայտարարության համար գրանցումը ավարտված է: Այնպես որ յուրաքանչյուր մարդ դեռ իրավունք ուներ գրանցվել:

Գեղամ Ստեփանյան - Պարոն Բաղունց, հազար ներողություն, մեր սարքավորումը հնարավորություն ունի ավտոմատ հերթագրելու: Որպեսզի այդ խնդիրներից խուսափենք, միգուցե միացնենք հերթագրվենք:

  Գագիկ Բաղունց - Պարոն Ստեփանյան, ես անձամբ այդ հարցով զբաղվել եմ, եթե նախագահի կողմից նման կարգադրություն լինի, սարքը պատրաստ է նման ձևաչափով աշխատելու:

Արթուր Թովմասյան - Եթե սարքը պատրաստ է, հաջորդ նիստին սա անենք:

Գագիկ Բաղունց - Հաջորդ նիստին մենք կարող ենք հասնել, փորձարկվել է, աշխատում է նորմալ, և շատ ողջունելի է:

Արթուր Թովմասյան - Շատ լավ, շատ լավ առաջարկ է:

Գագիկ Բաղունց - Ես երաշխավորում եմ, որ սարքը աշխատում է, և նորմալ մենք գրանցման պրոցեդուրան կանցկացնենք:

Արամ Գրիգորյան - Իմ հարցի որոշման պատասխանը չեմ լսել, ինչ է որոշվել:

Մետաքսե Հակոբյան - Նախորդ նիստի ժամանակ, երբ գրանցումը ավարտված էր ըստ էության, պարոն Գրիգորյանին թույլ տրվեց, մենք չըմբոստացանք: Ես հիմա չեմ հասկանում այս ըմբոստության իմաստը:    

Գագիկ Բաղունց- Ես էլ չեմ հասկանում, անկեղծ ասած:

Արթուր Թովմասյան - Մի րոպե, հանգիստ մնացեք էլի, հանգիստ մեր նիստը տանում ենք: Ի՞նչ տարբերություն` հիմա խոսած, հետո խոսած:

Դավիթ Իշխանյան -  Ես որքան հասկացա, քսան րոպե կատարված ընդմիջման հաշվին, կոպիտ ասած, ասենք 20 րոպե աշխատում ենք, եթե արդեն հերթագրումը հայտարարությունների ավարտված է, եթե չավարտենք, հետո ընդմիջում` շարունակելու: Ճի՞շտ եմ հասկացել։

Արամ Գրիգորյան - Ոչ, այդպիսի առաջաչկ չի եղել:

Դավիթ Իշխանյան -  Պարոն Գրիգորյան, ես նախագահողին եմ հարցը ուղղել, որովհետև ես ուրիշ մի հատ առաջարկ ունեմ: Պարոն Թովմասյան, այս հայտարարությունները, եթե ավարտված է, չի ավարտված, նախագահողի ու Կանոնակարգ օրենքին հետևելու խնդիրներն իրենցն է։

Ես անցած նիստին հարց էի բարձրացրել, գուցե այս հայտարարությունները նաև դրան են վերաբերվելու կամ գուցե այս հայտարարություններից հետո զգում եմ, որ որոշակի բնականոն մթնոլորտ չի լինելու: Խոսքը վերաբերվում է միջխորհրդարանական հարաբերություններին՝ Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողով և Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով։ Գուցե որոշակի տեղեկատվությո՞ւն տաք, երեք րոպե, հինգ րոպե և այլն, չգիտեմ։ Այդ առումով մի հատ հասկանանք ինչ է, որից հետո էլի ընթացակարգը շարունակենք։

Գագիկ Բաղունց – Մինչև այդ հարցի քննարկումը եկեք ճշտենք` մեկուկես ժամ աշխատանքից հետո մենք ընդմիջում անո՞ւմ ենք, թե ոչ։  Եթե ոչ, պարոն Թովմասյան, խնդրեմ։

Արթուր Թովմասյան - Հիմա՞, թե ընդմիջումից հետո։ Ես չեմ վարողը։

Գագիկ Բաղունց -  Չէ, հարցին պատասխանեք, հետո հայտարարությունների համար ընդմիջումը կհայտարարենք։

     (Խոսակցություններ պատգամավորներ միջև, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Հարգելի գործընկերներ, շարունակում ենք մեր աշխատանքները։ Պատգամավորական հայտարարությունների համար խոսքը տրվում է պատգամավոր Բաղունցին, թող պատրաստվի Ստեփանյանը։ 

(Խոսակցություններ պատգամավորներ միջև, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Պարոն Գրիգորյան, գրանցման ժամանակ ընդմիջում հայտարարված չի եղել, գրանցումը սկսել է ուղիղ 12 անց 29, դեռ ընդմիջում հայտարարված չի եղել:  

Արամ Գրիգորյան - Ես իմ պրոտեստը հայտնում եմ: Ով ուշացել է, գրանցեք, դա լինելու է Կանոնակարգի խախտում:

Արթուր Թովմասյան - Մի րոպե, Կանոնակարգը թողնում ենք մի կողմ: Դաշնակցությունը չի մասնակցելու հայտարարություններին և ունեն գրանցված մարդ: Դաշնակցությունը հարցով դիմել է Ազգային ժողովի նախագահին, այդ հարցի պատասխանը եթե մյուս խմբակցությունները ուզում են իմանան, ես կարող եմ պատասխանեմ։ Հիմա ես առաջարկում եմ նորից գրանցել և հայտարարությունները վարում եմ ես։

Գագիկ Բաղունց - Ձեր իրավունքն է։

(Խոսակցություններ դահլիճից, չի լսվում):

Արթուր Թովմասյան - Խնդիրն այդտեղ չէ, պարոն Գալստյան: Մի րոպե հանգստացեք: Եկեք դահլիճ, եկեք դահլիճ:

 (Խոսակցություններ դահլիճից, չի լսվում):

Արթուր Թովմասյան – Դաշնակցությունը չի մասնակցում հայտարարություններին: Հիմա Կանոնակարգո՞վ եք ուզում: Կանոնակարգով կա երկու առաջարկ` Գրիգորյանի և Ձեր: Առաջինը որի՞նը դնեմ քվեարկության: Կանոնակարգո՞վ է գրանցված, ես այստեղ չեմ եղել:

(Խոսակցություններ դահլիճից, չի լսվում):

Արթուր Թովմասյան - Եթե Կանոնակարգով գրանցված է, Բաղունց, շարունակիր:

(Խոսակցություններ դահլիճից, չի լսվում):

Գագիկ Բաղունց - Սահմանները մի անցիր, այ տղա:

Արթուր Թովմասյան - Չեմ մասնակցում հայտարարություններին:

Դավիթ Գալստյան - Մենք էլ չենք մասնակցում: Մնաք բարով:

Մետաքսե Հակոբյան - Ուղղակի ուղերձ կար մեր հայրենակիցների, որը ես այստեղից պիտի ձեն հանեի:

Գագիկ Բաղունց - Ո՞վ է Ձեզ խանգարում այդ հայտարարություններով հանդես գալ:

Դավիթ Գալստյան - Դուք:

Գագիկ Բաղունց - Կանոնակարգով ես ասացի, գրանցվել ենք, այդ գրանցման ցուցակն էլ պահպանվում է: Առաջարկություն է: Ես իմ բաժինն ասացի: Է՞լ ինչ եք ուզում:

(Խոսակցություններ դահլիճից, աղմուկ):

Գագիկ Բաղունց - Ավելորդ հայտարարություններ պետք չի անել: Ես ասացի` ըստ գրանցման ցուցակի մենք սկսում ենք հայտարարությունները: Այդ խնդիրը ո՞վ է տեսել, ես չեմ տեսել:

(Խոսակցություններ դահլիճից, աղմուկ):

Գագիկ Բաղունց - Նստիր, հանգիստ քննարկում ենք այդ հարցը: Տիկին Հակոբյան, խնդրում եմ զբաղեցրեք Ձեր տեղը: Մի րոպե, մի րոպե: Մինչև ընդմիջում հայտարարելը, գրանցումը կատարվել է:

Արամ Գրիգորյան - Անընդունելի է:

Գագիկ Բաղունց - Անընդունելի է: Առաջարկություն կար տիկին Հակոբյանի կողմից, որ հինգերորդ համարից պարոն Գրիգորյանին ելույթի համար հնարավորություն տալ վերջում: Եթե դա ընդունվում է, ուրիշ է:

(Խոսակցություններ դահլիճից, աղմուկ):

 Գագիկ Բաղունց - Հանված է, ես շարունակում եմ ցուցակով: Խնդրեմ, տիկին Ավանեսյան, խնդրեմ:

Որպես Ազատ հայրենիք խմբակցության քարտուղար` տիկին Ավանեսյանը առաջարկում է ընդմիջում հայտարարել:  20 րոպե ընդմիջում: Յուրաքանչյուր խմբակցության նիստի ընթացքում մի անգամ ընդմիջում հայտարարելու իրավունք ունի` ըստ Կանոնակարգ օրենքի:

(Ընդմիջում):

Արթուր Թովմասյան - Շարունակում ենք մեր աշխատանքները: Ես հիմա ընթերցում եմ գրանցվածներին։ Ովքեր այստեղ չեն, հերթից դուրս են գալիս: Բաղունց, Ստեփանյան, Հայրապետյան, Հակոբյան, Գրիգորյանն այստեղ չէ, Գալստյան, Մոսիյանը այստեղ չէ և Աղաբեկյան։ Բաղունց, խնդրեմ, թող պատրաստվի պարոն Ստեփանյանը։

Գագիկ Բաղունց – Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, ուղիղ կես տարի առաջ այս ամբիոնից հանդես եմ եկել պատգամավորական հայտարարությամբ` զգոնության կոչ անելով երկրի բոլոր քաղաքական ուժերին։ Արդեն իսկ այդ ժամանակ գերտերությունների դիրքորոշումը և տարածաշրջանային զարգացումները ակնհայտորեն ահազանգում էին, որ մեր պետականության և անկախության վզին փաթաթված օղակը ավելի է սեղմվում։ Սակայն հակառակ ավելի ու ավելի լրջացող արտաքին սպառնալիքներին՝ բոլոր հայրենասեր ուժերը համախմբելու բնական ռեակցիան փոխարինվեց սրացող ներքաղաքական պայքարով։ Շահարկելով հայրենասիրության, ժողովրդավարության և սոցիալական արդարության թեմաները` վարկաբեկվում և նսեմացվում են պետականության բոլոր ատրիբուտները։ Արդյունքում երկրում ունենք զանգվածային անվստահության դրսևորում ինչպես իշխանության, այնպես էլ պետականության գաղափարի նկատմամբ։ Այսպիսի անորոշ մթնոլորտը բարենպաստ միջավայր է հանդիսանում թշնամու գաղափարախոսության հայեցակարգերի ներթափանցման և ծաղկման համար՝ սկսած ֆեյսբուքյան ֆեյքերից և վերջացրած Ադրբեջանի և Թուրքիայի ղեկավարների, ինչպես նաև ղարաբաղյան հակամարտության մեջ այս կամ այն կերպ ներգրավված մի շարք երկրների լոբբիստական և  քաղաքական վերնախավերի հայտարարություններով։ 

Այս ամենը իր ամբողջ թույնով խոցելի է դարձնում ինչպես արտաքին քաղաքականության մեջ մեր դիրքերը, այնպես էլ հայաստանյան և արցախյան վերնախավերի համախմբված գործունեությունը: Սեպտեմբերի 2-ին Արցախի որոշ քաղաքական ուժերի քայլերը Հայաստանի իշխող կուսակցության նկատմամբ արձագանքվեց սեպտեմբերի 21-ին մեր դեմ ուղղված` Հայաստանի իշխանությունների ապտակով: Արդյունքում տարվելով հողմաղացների դեմ անձնուրաց պայքարով` մենք կարծես թե չենք նկատում մեր պետականության գլխին կախված դամոկլյան սուրը` թուրքական յաթաղանի տեսքով: Ստեղծված իրավիճակում ճգնաժամից դուրս գալու միակ և հրատապ քայլը ներքաղաքական կոնֆորտացիայի վերաբերյալ վեց ամսվա մորատորիումի մասին հայտարարությունն եմ համարում: Համախմբելով բոլոր ջանքերը հնարավորինս արագ մշակելու ճանապարհային քարտեզը, որն ուղղված կլինի Արցախի Հանրապետության շուրջ արագ վատթարացող իրավիճակի գոնե սառեցմանը, տարածքների և կարգավիճակի հետագա կորուստները կանխելու նպատակով: Միասնական հայրենիք կուսակցությունը արդեն իսկ ներկայացրել է իր տեսլականի կոնցեպտուալ դրույթները չորս հիմնական ուղղություններով:  Այսօր մենք պատրաստ ենք ներկայացնել այդ հայեցակարգի  մանրամասները: Մյուս կողմից, մենք պատրաստ ենք քննարկել ցանկացած այլ հայեցակարգ կամ բոլոր կողմերի առաջարկությունների հիման վրա համատեղ մշակված ռազմավարություն: Գործընթացը հնարավորինս արագացնելու նպատակով առաջարկում եմ անհապաղ հրավիրել Անվտանգության խորհրդի նիստ խորհրդարանական կուսակցությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ, որտեղ գնահատական կտրվի ներկա իրավիճակին, մոտեցումներ և մեխանիզմներ կմշակվեն ճգնաժամից դուրս գալու նպատակով: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն: Պարոն Ստեփանյան, խնդրեմ, թող պատրաստվի պարոն Հայրապետյանը:

Գեղամ Ստեփանյան - Հարգելի գործընկերներ, սիրելի հայրենակիցներ, բոլորիս ուշադրությանն եմ ուզում ներկայացնել մի կարևոր հարց, որին, իմ համոզմամբ, ավելի վաղ պետք է անդրադառնայինք: Խոսքս վերաբերվում է Արցախի արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության աշխատակիցներին: Մարդիկ, որոնք պատերազմի ընթացքում արժանապատվությամբ և բարձր գիտակցությամբ են իրականացրել իրենց կարևոր ու պատասխանատու աշխատանքը, ավելին` մեկ տարուց ավել է, մենք ականատես ենք լինում արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության աշխատակիցների, մասնավորապես փրկարարների անձնուրաց աշխատանքին,ովքեր, հաղթահարելով բազմաթիվ հոգեբանական արգելքներ, իրենց վրա են վերցրել ու տանում են շատ կարևոր առաքելություն` Արցախի օկուպացված տարածքներից մեր զոհված զինծառայողների աճյունների որոնողական աշխատանքների իրականացումը: Կարծում եմ` որևի մեկի մոտ կասկած չկա այն հարցում, որ փրկարարների կատարած աշխատանքը ուղղակի արժանի է ամենաբարձր գնահատանքի և խրախուսման: Միևնույն ժամանակ անձամբ իմ համար զարմանալի և անհասկանալի է այն հանգամանքը, որ չնայած կատարած փայլուն աշխատանքին, արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության աշխատակիցները վարձատրվում են ավելի քիչ, քան Արցախում այլ  մասնագիտական ծառայությունների աշխատակիցներ: Այս խնդիրը մի կողմից ստվերում է աշխատակիցների կատարած աշխատանքների նկատմամբ հանրային բարձր գնահատանքը, մյուս կողմից էլ սոցիալական անհավասարության հետ խնդիրներ է առաջացնում: Հաշվի առնելով վերոնշյալը` միևնույն ժամանակ այն հանգամանքը, որ կառավարության կողմից եկող տարվանից նախատեսվում է պետական կառավարման տարբեր օղակների աշխատակիցների աշխատավարձերի բարձրացում, հարկ եմ համարում ընդգծել, որ արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության աշխատակիցների աշխատավարձերի բարձրացման առաջին շահառուներից պետք է լինեն: Օգտվելով առիթից` նաև ուզում եմ շնորհավորել համակարգի բոլոր աշխատակիցներին` Արցախի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության համակարգի աշխատակցի օրվա առթիվ և մաղթել անվտանգ աշխատանք և մասնագիտական հաջողություններ դժվարին ու շատ կարևոր առաքելության մեջ: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, առաջիկա օրերին նշվելու է այդ տոն օրը և կարծում եմ` պատգամավորները հրավերներ կստանան, և իրականում արժանի են ուշադրության, խնդրում եմ մասնակցենք: Իսկ բարձրացված հարցն էլ կառավարությանը կհորդորեի աշխատավարձերի հետ կապված, տեսնենք ինչն է ցածր, ինչ տարբերություն կա:  Արտակարգ իրավիճակների սպաները նույնպես,  կասեի, մեր զինվորներն են, մեր սպաներն են, այն աշխատանքն են կատարել, ինչ որ մեր բանակի սպայական կազմը կամ զինվորները: Պարոն Հայրապետյան, խնդրեմ, թող պատրաստվի տիկին Հակոբյանը:

Սեյրան Հայրապետյան - Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, ներկաներ, սիրելի հայրենակիցներ, դուք տեսնում եք, որ մեզնից շատերը գործում են բաց, փորձում են այս ծանր վիճակում անմասն չմնալ ձեր, որը նաև մերն է, խնդիրներին` դրանք բարձրաձայնելով տարբեր ատյաններում լուծումներ տալ: Օրենքները և կարգերը  մշակվում են ազգի վիճակը հնարավորինս թեթևացնելու, մարդկանց կենսագործունեության համար ավելի բարենպաստ դաշտ ստեղծելու նպատակով: Գործադիրը փորձում է դրանք օգտագործել, սակայն, ցավոք սրտի, այս կամ այն ծրագրերի հասցեատերեր են դառնում լրիվ այլ խմբեր, որը անվստահության մթնոլորտ է ստեղծում: Պաշտպանության, անվտանգության և օրինապահպանության համակարգի մասին: Օրեր առաջ թշնամին մեր պաշտպանության բնագծի ուղղությամբ կրկին դիմեց սադրանքի, ունեցանք 6 վիրավոր: Մինչև պաշտոնական տեղեկատվության հրապարակումը, որը կատարվել է ժամեր անց, տեղեկատվական դաշտը լցվել էր աղբով, մեղմ ասած, շփոթմունք առաջացնելով ժողովրդի մեջ: Չկա համապատասխան համագործակցություն այն բոլոր կառույցների միջև, որոնք պատասխանատու են այդ ամենը համակարգելու և վերահսկելու համար:  Եվ վերջապես ուզում եմ հայտնել իմ դժգոհությունը այդ ոլորտում իրականացվող բարեփոխումների բնույթի և տեմպի վերաբերյալ: Փակագծեր չեմ բացելու, բայց ասենք, որ տարիներ ի վեր ձգտել ենք չխոսել կամ միայն լավը խոսել զինված ուժերի մասին, որի արդյունքում տեղի է ունեցել մի շարք, մեղմ ասած, անցանկալի պրոցեսներ` մեկ տարի առաջ հայտնի ողբերգական հանգուցալուծմամբ: Այդ բոլոր հարցերի վերաբերյալ կազմակերպելու ենք հանձնաժողովի փակ քննարկումներ համապատասխան գերատեսչության ղեկավարի մասնակցությամբ: Միասնական հայրենիք կուսակցությունը ունի իր հստակ առաջարկությունները այդ ոլորտի բարեփոխումների վերաբերյալ: Ճակատագրի բերումով Արցախի հերոս Սամվել Բաբայանի ներկայացրած ծրագրերի կամ անվտանգային համակարգի ամրապնդման վերաբերյալ տեսլականների արդարացիությունը միայն ամիսներ կամ տարիներ հետո են հասու դառնում այդ ժամանակվա ոլորտի պատասխանատուներին կամ ղեկավարներին:

Հարգելի գործընկերներ, այս անգամ եկեք քննարկենք, ընդհանուր հայտարարի գանք և գործենք: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Հայրապետյան: Տիկին Հակոբյան, խնդրեմ, թող պատրաստվի պարոն Գալստյանը:

Մետաքսե Հակոբյան - Հարգելի գործընկերներ, հոկտեմբերի 21-ին մասնակցել եմ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Թագուհի Թովմասյանի կազմակերպած քնարկմանը, որին ներկա էին Արցախից` հիմնականում բռնի տեղահանված շրջանների հասարակական կազմակերպությունների նախագահներ և անդամներ: Թեման սոցիալական խնդիրների քննարկումն էր և նաև դրանց լուծումները գտնելը: Ես խոստացա, որ կլինեմ մեր հայրենակիցների, այսպես, բարձրախոսը, հնարավորություն կընձեռնվի իմ միջոցով բարձրացնել Արցախի Ազգային ժողովում այն խնդիրները, որոնք իրենք այսօր ունեն:

Անդրադառնամ դրանցից մի քանիսին, երևի բոլորը չհասցնեմ: Հիմնականում նախ բոլորի խնդիրը բնակարանային խնդիրն էր, և բոլորը այսօր միաձայն ասում էին այն մասին, որ եթե դիմում են Արցախի կառավարությանը, իշխանություններին, ապա ստանում են մեկ պատասխան, որ չունենք կացարաններ կամ բնակարաններ ձեզ տեղավորելու, բայց միաժամանակ նաև Հայաստանի կառավարությունը կտրել է ցանկացած աջակցության հնարավոր միջոցներից, որպեսզի մարդիկ կարողանան գոնե կացարաններում ժամանակավոր բնակվել մինչև վերադառնալը: Ես ուզում եմ հատկապես տիկին Իրա Թամրազյանի խնդրանքը փոխանցել, որովհետև եթե համախմբենք, բոլորի միտքը հիմնականում սա էր: Հաջորդը, որ պահանջում էր, որ հյուրանոցների վարձերը տրվեն այնպես, ինչպես բնակարանների վարձավճարների մի մասի փոխհատուցում էր: Հաջորդը առաջարկում էր, իհարկե իրենք տեղյակ չէին, որ արդեն նման օրենք կա Արցախում, որ մեծահարուստների, ես համարյա ցիտում եմ, փակ տների դռները բացել և տալ տեղահանվածներին բնակվելու համար: Պահանջում են նաև վերադառնալ և Արցախում բնակվել այն մեծահարուստներին, պաշտոնյաներին, ովքեր օգտվել են Արցախից` բոլոր առումներով, և այժմ չեն բնակվում Արցախում, ու եթե այդ մարդիկ վերադառնան և ապրեն Արցախում իրենց ընտանիքներով, ապա ցանկացած արցախցի արդեն իրեն ավելի ապահով կզգա` ապրելով Արցախում: Պահանջում են ամենակարևորը հանդիպում Ազգային ժողովի պատգամավորների հետ, հատուկ նշելով, որ  Հադրութից, Շուշիից և Քաշաթաղից ունեն պատգամավորներ` ներկայացված Ազգային ժողովում, որոնց իրենց քվեն տալով, հենց իրենք էլ վստահություն են հայտնել: Վերադարձ դեպի Քաշաթաղ ՀԿ-ի նախագահը տեղեկացրեց, իհարկե, մենք կգնանք Չարեքտար և կճշտենք տեղում, որ ընտանիքներ են վերադարձել, և մեկ տասնյակից ավել երեխաներ կան, որոնք կրթության իրավունքից կարծես թե զրկված են:

Արթուր Թովմասյան- Թեման հետաքրքիր է, մեկ րոպե ժամանակում բան արեք:

Մետաքսե Հակոբյան - Շնորհակալություն, ես ավելի կարճ կասեմ: Առաջարկ եղավ նաև խնդրանքի ձևով աջակցել և երկարացնել իրենց 50 տոկոս աշխատավարձերի տրամադրումը, մինչև իրենք կարողանան կամ հնարավորություն ունենան վերադառնալու Արցախ կամ կարողանան աշխատանք ունենալ, որպեսզի այլևս կախված չլինեն պետությունից տրվող սոցիալական այդ օգնություններից: Եվ այս ամենը ի մի բերելով` ուղղակի մեկ անգամ ևս ուզում եմ կոչ անել կառավարությանը, կառավարության ղեկավարին, որ մեր մոտ հրատապ է իրականում ընտանիքների գնահատում անելը, որովհետև եթե արդեն առնչվում ես իրականության մեջ, տեսնում ես, որ մենք սկսել ենք մտածել սոցիալական հավասարության սկզբունքով, բայց պիտի հաստատ գնանք սոցիալական արդարության սկզբունքով: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան -   Շնորհակալություն, պարոն Գալստյան, խնդրեմ:

Դավիթ Գալստյան - Հանում եմ: Պարոն Աղաբեկյան:

Արամայիս Աղաբեկյան - Ես էլ եմ հանում:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, այսքանով ավարտում ենք այսօրվա նիստի աշխատանքները: