ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ

7-ՐԴ ԳՈԻՄԱՐՄԱՆ   2-ՐԴ  ՆՍՏԱՇՐՋԱՆ

2021Թ. ՀՈՒՆՎԱՐԻ  22-Ի ԱՐՏԱՀԵՐԹ ՆԻՍՏ

ՍՂԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

                ժԱՄԸ   11:00

         Նիստին մասնակցում են ԱԺ պատգամավորները, ԱՀ կառավարության  անդամները,  ԶԼՄ  ներկայացուցիչներ,  հրավիրվածներ:

       Նիստին ներկա են 31 պատգամավորներ, բացակա՝ 2-ը: Նիստը վարում է ԱԺ  նախագահ  Արթուր Թովմասյանը:

Արթուր Թովմասյան - Բարի առավոտ բոլորին: Հարգելի գործընկերներ, հրավիրվածներ:

«Ազգային ժողովի կանոնակարգ» օրենքի 40- րդ հոդվածի պահանջներին համապատասխան սույն թվականի հունվարի 19-ին Արցախի Հանրապետության նախագահի կողմից Ազգային ժողով է ներկայացվել պաշտոնական գրություն` Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջան գումարելու նախաձեռնությամբ:  

Առաջարկվել է 2021թ. հունվարի 22 - ին ժամը 11.00-ին գումարել Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջան՝ օրակարգում ընդգրկելով Ազգային ժողով ներկայացված հետևյալ հարցերը.

1. «Արցախի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին»
2. «Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում և փոփոխություն կատարելու        մասին»
3. «Արցախի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ոստիկանության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին» և «Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»:

Ղեկավարվելով «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» օրենքով, 2021թ. հունվարի 20-ին հրապարակվել է Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նստաշրջան գումարելու մասին Ազգային ժողովի նախագահի որոշումը:

Օրակարգային հարցերը սահմանված ժամկետներում քննարկվել են խորհրդարանի գլխադասային հանձնաժողովներում և համապատասխան եզրակացություններով այսօր պատրաստ ենք դրանք արտահերթ նստաշրջանում ներկայացնելու: Ուստի առաջարկում եմ միանգամից անցնել նստաշրջանի աշխատանքներին և խնդրում եմ պատգամավորներին գրանցվել:

Գրանցում:

Գրանցման արդյունքներով ներկա են 31 պատգամավորներ, բացակա՝  2- ը:

Քվորում ունենք, սկսում ենք մեր աշխատանքները:

   Մարսել Պետրոսյան - «Միասնական հայրենիք» կուսակցությունը խնդրում է քվեարկությունից առաջ 20 րոպե ընդմիջում:

Արթուր Թովմասյան- Այդ իրավունքը ունի խմբակցությունը, 20 րոպե ընդմիջում:

Ընդմիջում;

      Այժմ սկսենք «Արցախի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագծի քննարկումը: Այն կառավարության կողմից լիազորված է ներկայացնելու Արցախի Հանրապետության նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչ, արդարադատության նախարար Կարեն Դանիելյանը: Խնդրեմ, պարոն Դանիելյան:

Կարեն Դանիելյան - ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, ձեր քննարկման է ներկայացվում «Արցախի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը: 2017թ. ստեղծվել է Զինծառայողների ապահովագրության հիմնադրամ, որի նպատակն է ապահովագրական հատուցումներ տրամադրել հայրենիքի պաշտպանության ժամանակ զոհված զինծառայողների ընտանիքներին, 1-ին և 2-րդ խմբի հաշմանդամություն ձեռք բերած զինծառայողներին: Ապահովագրական հատուցումները տրամադրվում են միանվագ վճարի, ինչպես նաև 20 տարվա ընթացքում՝ հավասարաչափ ամսական վճարումների տեսքով: Հիմնադրամի միջոցները հիմնականում գոյանում են դրոշմանիշային վճարներից, որի չափը ներկայումս կազմում է 1000 դրամ:

2020թ. պատերազմական գործողությունների հետևանքով, ցավոք սրտի, կտրուկ ավելացել է Հիմնադրամի շահառուների թիվը և դրա հետ կապված` ապահովագրական հատուցումների չափը:

Նախագծով առաջարկվում է ֆիզիկական անձանց կողմից դրոշմանիշային վճարների վճարման համահարթ եղանակից անցում կատարել պրոգրեսիվ համակարգ, համաձայն որի, կախված եկամտի չափից, դրոշմանիշային վճար վճարողները կվճարեն 1500-ից մինչև 150 Օ00 ՀՀ դրամի չափով դրոշմանիշային վճար:

Մասնավորապես, մինչև 100 հազար աշխատավարձի դեպքում դրոշմանիշային վճարի չափը լինելու է 1500 դրամ, 100 հազարից մինչև  200 հազար դրամի դեպքում՝ 3000 դրամ, 200 հազարից մինչև 500 հազար դրամը՝ 5500 դրամ, 500 հազարից մինչև մեկ միլիոնը՝  8500 դրամ և մեկ միլիոն դրամը գերազանցելու դեպքում՝  15 հազար դրամ: Սա ֆիզիկական անձանց աշխատավարձի և դրանց հավասարեցված վճարումների մասով հաշվարկն է:

Ինչ վերաբերվում է անհատ ձեռնարկատերերին, ապա հիմք է ընդունվելու համապատասխան հաշվարկում կամ հաշվետվությունում նշված իրացման շրջանառությունները կամ համախառն եկամուտը, և դրույքաչափերը կրկին պրոգրեսիվ են լինելու, սկսած 18 հազար դրամից մինչև 180 հազար դրամ:

Պետք է նշել, որ դրոշմանիշային վճարների չափերի փոփոխությունը չի հանգեցնելու աշխատողների փաստացի ստացած աշխատավարձերի նվազեցմանը, քանի որ, ինչպես գիտեք, Կառավարությունը զուգահեռ առաջարկել է նաև եկամտային հարկը նվազեցնելու վերաբերյալ օրենսդրական փոփոխություններ:

Հաջորդ խնդիրը կամավորականների հատուցում ստանալու իրավունքի ապահովումն է: Գիտեք, որ բազմաթիվ կամավորականներ  ներգրավված են եղել մարտական գործողությունների, սակայն նրանց հաշվառումը բացակայել է: Առաջարկվում է, որ նման դեպքերում անձը Կառավարության որոշմամբ սահմանված կարգով դիմի  պաշտպանության նախարարություն և ստանա տեղեկանք, որի հիման վրա արդեն կարող է դիմել հատուցման հիմնադրամին և ստանալ հատուցում, որպեսզի որևէ անձ, ով մարտական գործողություններին մասնակցել է և վերջինիս նկատմամբ հատուցման դեպքը կիրառելի է, չզրկվի հատուցում ստանալու իրավունքից:

Նախագծով առաջարկվում է զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցում նախատեսել նաև այն դեպքերի համար, երբ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը վնասը պատճառվել է հակառակորդի նախահարձակ գործողության արդյունքում, այսինքն, երբ տեղի չեն ունեցել անմիջական մարտական գործողություններ կամ զինծառայողները չեն գտնվել մարտական հերթապահության մեջ կամ չեն կատարել հատուկ առաջադրանք, սակայն տեղի են ունեցել հակառակորդի հեռահար հրետակոծություններ կամ դիվերսիոն-հետախուզական խմբի գործողություններ:

Հաջորդ կարևոր փոփոխությունը նա է, որ գործող կարգավորումների համաձայն՝  անհայտ բացակայող  ճանաչվելուց հետո շահառուները կարող էին հիմնադրամին հատուցման համապատասխան դիմում ներկայացնեին դատարանի վճիռն օրինական ուժի մեջ մտնելուց 6 ամիս հետո: Նախագծով  այդ 6 ամիս ժամկետը հանվում է:

Օրենքի գործողությունը առաջարկվում է տարածել սեպտեմբերի 27-ից ծագած հարաբերությունների նկատմամբ, իսկ դրոշմանիշային վճարների  գանձումն իրականացնել 2021թ. հունվարի 1-ից սկսած հաշվետու ժամանակաշրջանների համար: Շնորհակալություն, եթե կան հարցեր, կպատասխանեմ:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան: Հարցեր կա՞ն պարոն  Դանիելյանին: Հարցերի համար խնդրում եմ գրանցվել: Պարոն Մոսիյան, խնդրեմ:

Արթուր Մոսիյան - Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան, երեկ հանձնաժողովի նիստին մենք, կարելի է ասել, բոլոր ֆրակցիաներից մարդ կար, որ առաջարկել էինք ֆիքսված տոկոս արդարության սկզբունքը պահպանելու համար, և քվեարկությունն էլ հանձնաժողովում  կատարվել է վերապահումով, որ հետագայում կանդրադառնանք և ֆիքսված տոկոսը կնշենք, տեխնիկական պատճառները ձեր կողմից բերված ընդունելի են, որ հասցնելու խնդիր կա, քվեարկությունից առաջ ես ինչի՞ համար եմ այդ հարցը տալիս, եթե Կառավարությունը, հանձնաժողովը համապատասխան, Ազգային ժողովը այդ ուղղությամբ շարունակելու է աշխատանքը և մոտ ժամանակներս, հնարավո՞ր է այդտեղ  ֆիքսված 3 ամսով կամ ինչքան ժամանակ է տևելու այդ աշխատանքը, որ հետագայում նաև անդրադառնանք այդ օրենքին: ԱԺ նախագահն էլ է ներկա եղել, գիտի դրա մասին, որ կա գոնե այս հարցի շուրջ կոնսենսուս, որ արդարության սկզբունքը պետք է պահպանել և շատ իսկ այս պրոգրեսիվ կոչեցյալը օրենքի նախագծում իրական կլասիկ իմաստով պրոգրեսիվ չէ, և արդարության  սկզբունքը պահպանելու համար բոլորը համաձայնվել են ֆիքսված տոկոսը լինի: Իհարկե, պետք է ավելացրած, որպեսզի կարողանանք այդ գումարները վճարեն: Կառավարությունը ի՞նչ կարծիք ունի:

Կարեն Դանիելյան - Ըստ էության տրամաբանությունը լրիվ ընդունելի է և ինչպես երեկ հանձնաժողովի նիստում քննարկեցինք, ուղղակի մեր առաջարկը հետևյալն է. այս տեսքով օրենքի նախագիծը ընդունվի, որովհետև հենց հունվարի 1-ից սկսած պետք է արդեն գանձումները իրականացվեն, և մենք պատրաստ ենք համատեղ Ազգային ժողովի հետ միասին աշխատել, կատարել համապատասխան հաշվարկներ, և տեխնիկական հարցերը լուծել արագ կերպով,  նաև անցնել տոկոսային հարաբերակցությանը համահարթ պրոգրեսիվ տարբերակին:

Արթուր Թովմասյան - Այն որ պրոգրեսիվ չէ, ես կասեի պրոգրեսիվ է, այն, որ արդարության սկզբունքները չի պահված, համամիտ եմ պարոն Մոսիյանի հետ, այն, որ այս օրենքի նախագիծը մի օր առաջ մենք պետք է ընդունենք, դա միանշանակ է, և երեկ ես նաև առաջարկեցի հետևյալը, որ Արցախ - Հայաստան միջխորհրդարանական հանձնաժողովի նիստերը դա միայն Երևան-Ստեփանակերտ գնալ-գալը չէ: Այսինքն` այնպիսի հարցեր է առաջանում, որտեղ ինձ ասում են, որ  ՀՀ և ԱՀ մեր հայրենակիցները դա մի ծրագիր է, հետևաբար ընդունելով պարոն Մոսիյանի առաջարկը, ես առաջարկում եմ, որ միջխորհրդարանական հանձնաժողովի համար, քանի որ նաև այդպիսի հարց կա օրակարգում, անմիջապես 27-ին մենք բյուջեի քննարկումները վերջացնում ենք, եթե համաձայն եք` միջխորհրդարանականի թեմա սարքեք այս հարցը, ուրիշ հարցեր էլի եթե կան, իրենք էլ կարող է ունենան և գնանք Հայաստանում իրականում ոչ թե պրոգրեսիվ չէ, այլ արդարության այդ սկզբունքով վերականգնելը: Ո՞րն է այդ սկզբունքը, որ 101-102 հազար դրամ աշխատավարձ ստացողները նույնքան գումար են վճարում այդ հիմնադրամին, ինչքան ասենք 199 հազար կամ 198 հազար ստացողները: Այստեղ իրականում արդարության բան կա, իսկ այդ առաջարկը երեկ մենք ընդունել ենք, բայց եթե այդ ծրագիրը նույնն է, մենք պետք է հայաստանյան մեր գործընկերներին էլ ասենք, որ իրենք էլ փոփոխություններ կատարեն, որ իրականում այս օրենքի նախագծին մենք չասենք պրոգրեսիվ չէ: Ցանկացած օրենքի նախագիծ շտկման, վերաշտկման, հետագայում նորից փոփոխություն կատարելու համար է, և ԱԺ պատգամավորները հենց դրա համար են, որ գիտակցելով, որ օրենքի նախագիծը համահունչ չի  ներկա իրողություններին, չի պահպանվել այդ արդարության սկզբունքները, խելք-խելքի տանք, անկախ կուսակցական պատկանելիությունից և շտկենք: Ես հեռու եմ այն մտքից, որ այն օրենքի նախագծերը, որ այս նոր իրողություններից հետո մենք ընդունենք, մի ամիս հետո չենք ենթարկելու փոփոխության: Մենք այնքան փոփոխություն պետք է կատարենք, որ ժամանակին համահունչ  լինի, որ նոր իրողություններին համահունչ  լինի, և եթե մեզանից յուրաքանչյուր պատգամավոր մտնում է այն ծնողի կամ հարազատի դերը, որը անհայտ կորած զինծառայողի ծնող է կամ հարազատ է, կամ ռազմագերու ծնող է, հարազատ է, ապա մենք ավելի ճիշտ լուծումներ կճարենք, որովհետև պատերազմը չի ավարտվել 2020թ. նոյեմբերի 10-ին: Պատերազմը մեզ համար սկսված է և ժողովուրդը մեզանից սպասում է այնպիսի օրենքների ընդունում, որը համահունչ կլինի ներկայումս ստեղծված իրավիճակին: Շնորհակալություն: Հարցեր չկա՞ն:

Հարակից զեկուցման համար խոսքը տրվում է Ազգային ժողովի ֆինանսաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ պարոն Արթուր Հարությունյանին: Խնդրեմ:

Արթուր Հարությունյան - ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգարժան գործընկերներ, երեկ ֆինանսաբյուջետային և տնտեսական կառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովում քննարկվել է «Արցախի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը և այն 6 կողմ ձայների համամասնությամբ հանձնաժողովի կողմից տրվել է դրական եզրակացություն: Ինչպես արդեն նշվեց, հանձնաժողովում քննարկվել է այդ հարցը, ինչ վերաբերվում է փոխհատուցում դրոշմանիշային չափի որոշմանը, այստեղ կա նաև խնդիր` կապված, քանի որ հիմնադրամը միասնական է գործում և այն գործում է նաև ՀՀ տարածքում, մենք պայմանավորվել ենք, որպեսզի հետագայում շարունակենք այդ քննարկումները և մեր Հայաստանյան գործընկերների հետ նաև, քանի որ այստեղ կա նաև տեխնիկական խնդիր, ծրագրային, այդ հաշվարկները կատարվում են ծրագրերի միջոցով և այդ ծրագիրը միասնական է գործում և հնարավորության դեպքում կարող ենք մենք տեխնիկական հարցերը շտկելու պարագայում փորձենք նաև տարբերվող սկզբունքներ կիրառել, այսինքն ինչպես նշվեց, աշխատավարձերի և դրանց հավասարեցված վճարումների ոչ թե ֆիքսված գումարներով դրոշմանիշային վճարները գանձելու, այլ տոկոսային, այսինքն կապված աշխատավարձի մեծությունից տոկոսային հարաբերությամբ այդ գումարները գանձելու, հետագայում մենք այդ քննարկումները անելուց հետո հնարավորություն ստեղծվելու պարագայում փորձելու ենք այս օրենքում փոփոխություն կատարել: Եթե թույլ տաք միանգամից մեր խմբակցության դիրքորոշումն էլ ներկայացնենք: “Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ“ խմբակցությունը կողմ է քվեարկելու այս օրենքի նախագծին, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակում զոհված զինծառայողներին և վիրավոր զինծառայողներին տրամադրվող գումարներն այսօր հավաքագրվող գումարները չեն հերիքում հիմնադրամի կողմից, որպեսզի այդ հատուցումներն իրականացվեն, դրա համար այս նոր օրենքի նախագծում ավելացվում են այդ հիմնադրամ մուտքագրվող գումարները, որպեսզի դրանով կարողանան բավարարվել այդ հատուցումները: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Հարությունյան: Որպես խմբակցության, ինձ թվում է երկուշաբթի մենք պետք է հավաքվենք, որոշենք միջխորհրդարանական, հետո պայմանավորվենք գնանք, որովհետև իրականում, պարոն Մոսիյանի ասածների մեջ այդ արդարության սկզբունքը տեսնենք ոնց են իրենք այդպես դասավորել, գուցե պատասխանները մեզ համար գոհացուցիչ չեն լինելու, գուցե մեր առաջարկները գոհացուցիչ են լինելու ՀՀ ԱԺ համար, և այդ իմաստով լուծումը գտնենք: Շնորհակալություն, երկուշաբթի խմբակցության ղեկավարներով  կորոշենք գնանք, թե՝ չէ:  Մենք անցնում ենք հարցերին: Կա՞ն հարցեր պարոն Հարությունյանին: Չկան:

«Ազգային ժողովի կանոնակարգ» օրենքի համաձայն նախատեսվում է նաև  մտքերի փոխանակություն,  եթե կա ելույթի ցանկություն`  խնդրում եմ գրանցվել: Պարոն Իշխանյան, խնդրեմ:

Դավիթ Իշխանյան - Շնորհակալություն, հարգելի գործընկերներ, առաջարկվող նախագիծը, բնականաբար, ընդունման արժանի է և, կարծում եմ, նաև երեկվա ձեր քննարկումների արդյունքում և ընդհանրապես վերջին տարիներին՝ 2016թ. ապրիլից հետո ստեղծված այս մտայնությունը, բնականաբար, պետք է ընդունելի լինի ոչ միայն ԱՀ և ՀՀ, այլ նաև ողջ հայ ժողովրդի համար և, կարծում եմ, հիմա այն պահն է, որպեսզի մենք կարողանանք այդ օրենքի մեջ փոփոխություն մտցնելով հանդերձ, նաև ներառել ազգային տուրքի գաղափարը: Եվ լավ կլինի, եթե այս գաղափարը ծնունդ առնի Արցախից: Ես լավ հիշում եմ 2016թ. հետո այս օրենքի քննարկման գործընթացում այս դահլիճում տեղի ունեցած քննարկումները, նաև մեր կուսակից ընկերները ՀՀ խորհրդարանում համապատասխան առաջարկություներով են հանդես եկել, և այն տեսակետային մտայնությունը, որ Արթուր Մոսիյանն է ներկայացնում, բնականաբար, սա նաև մեր ընդհանուր տեսակետն է և, կարծում եմ, պետք է ընդունելի լինի: Պարոն Թովմասյան, օգտվելով առիթից, իհարկե թեմային կարող է շատ համահունչ չէ, բայց քանի դուք անդրադարձաք միջխորհրդարանական հանձնաժողով, միջխորհրդարանական քննարկումներին, նաև կուզենայի առաջարկ հնչեցնել, եթե այդ քննարկումները պետք է տեղի ունենան Երևանում, կառաջարկեի, որպեսզի այդ քննարկումները լինեն Ստեփանակերտում, ավելի տրամաբանական և, կարծում եմ, ավելի արդյունավետ կլինի, և այս ամբիոնին մոտենալու իմ հիմնական խնդիրը նաև այն է, որպեսզի այս առաջարկը հնչեցնեմ և մեր հայաստանյան գործընկերներին հրավիրենք այստեղ միջխորհրդարանական քննարկումների համապատասխան հատուկ օրակարգով: Հույս ունեմ նաև երկուշաբթի տեղի ունենալիք այդ խորհրդակցությանն այս գաղափարը կպաշտպանվի և կընդունվի: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Իշխանյան: Նորմալ առաջարկ է: Մենք նաև ունենք այսպիսի հարց, եթե մենք օրակարգում չունենայինք հետևյալ հարցը, որը նաև խմբակցության ղեկավարների հետ քննարկվել է, որ մենք նաև պետք է լինենք օպերատիվ շտաբում մեր մոտավորապես 31 հազար հայրենակիցներ, 8000 ընտանիքներ անտուն գտնվում են Երևանում, այսինքն ինչի՞ համար առաջարկեցի Երևանը, որ նաև Արցախի միջխորհրդարանական հանձնաժողովի անդամները ներկա գտնվեն նաև օպերատիվ շտաբի աշխատանքներին այնտեղ: Սա է պատճառը, որ ես առաջարկեցի Երևան, բայց խնդրեմ, կարող ենք օպերատիվ շտաբի աշխատանքները հետաձգենք, իրենց հրավիրենք, հետո բյուջեն ընդունելուց հետո գնանք, բայց, կարծում եմ, արդեն մեր հայրենակիցները այնտեղ մեզ սպասում են: Պարոն Հովհաննիսյանը այստեղ նստած է, Հադրութի պատգամավորը այստեղ է և իրեն կարող են ասել, որ իրականում այնտեղ մեզ սպասում են: Էլի երկուշաբթի ես դեմ չեմ, եթե մեծամասնությունը գտնի հրավիրել, անպայման կհրավիրենք և կպահանջենք, որ ներկա գտնվեն, կհորդորենք, կխնդրենք, որ ճիշտը դա է, եթե համամիտ լինեն, Երևանում այդ աշխատանքները կիրականացնենք, խնդիր չկա տուրիստի կարգավիճակով ներկա գտնվել Երևանում: Կհանդիպեն ՀՀ ԱԺ և ԱՀ ԱԺ պատգամավորները: “Գալչկա” դնելու այդպիսի խնդիր չկա: Եթե մենք գնում ենք այնտեղ, ապա պետք է ամեն մի րոպեն արդյունավետ օգտագործենք և ինչ որ հարց լուծած` այնտեղից վերադառնանք: Սա երկուշաբթի կքննարկենք, պարոն Իշխանյան, ես ձեզ էլ եմ հրավիրում մասնակցելու այդ աշխատանքներին: Շնորհակալություն: Իսկ հիմա, եթե եզրափակիչ ելույթների ցանկություն ունեք, խնդրեմ: Չկա:

Այժմ քվեարկության է դրվում «Արցախի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ զինծառայողների կյանքին կամ առողջությանը պատճառված վնասների հատուցման մասին» օրենքում փոփոխություններ եվ լրացումներ կատարելու մասին» օրենքն ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն:

         Կողմ՝  31,  դեմ՝     չկա,  ձեռնպահ`  չկա;

 

Որոշումն ընդունված է:

 

Իսկ այժմ անցնում ենք օրակարգի երկրորդ հարցին: «Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում և փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը ներկայացնելու համար հրավիրվում է Արցախի Հանրապետության նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչ Կարեն Դանիելյանը: Խնդրեմ, պարոն Դանիելյան:

Կարեն Դանիելյան – ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, ձեր քննարկմանն եմ ներկայացնում «Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում և փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը:

Այս օրենքի նախագիծը որոշակիորեն փոխկապակցված է նախորդ քննարկվող հարցի հետ: Այս նախագծով առաջարկվում է կրճատել անհայտ բացակայող կամ մահացած ճանաչելու գործող ժամկետները, եթե դրանք պայմանավորված են եղել ռազմական գործողություններով: Մասնավորապես, Քաղաքացիական օրենսգրքի 44-րդ հոդվածի առաջին մասի պահանջների համաձայն՝ շահագրգիռ անձանց դիմումով դատարանը կարող է քաղաքացուն անհայտ բացակայող ճանաչել, եթե մեկ տարվա ընթացքում նրա բնակության վայրում տեղեկություններ չկան նրա գտնվելու վայրի մասին, իսկ օրենսգրքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջների համաձայն՝ ռազմական գործողությունների կապակցությամբ անհայտ կորած զինծառայողը կամ այլ քաղաքացին կարող է դատարանով մահացած ճանաչվել ոչ շուտ, քան ռազմական գործողությունների ավարտից 2 տարի հետո: Այս առումով օրենսգրքով անհայտ բացակայող կամ մահացած ճանաչելու գործող ժամկետները որոշակիորեն խոչընդոտ են հանդիսանում ռազմական գործողությունների կապակցությամբ գտնվելու վայրն անհայտ զինծառայողների և այլ քաղաքացիների  իրավական կարգավիճակի հստակեցման և նրանց ընտանիքների անդամների օրենսդրությամբ սահմանված սոցիալական երաշխիքների կիրառման  գործընթացի համար:

Օրենքի նախագծով առաջարկվում է ռազմական գործողությունների կապակցությամբ անհայտ կորած զինծառայողին և այլ քաղաքացուն դատական կարգով անհայտ բացակայող ճանաչելու վերաբերյալ դիմում ներկայացնելու հնարավորություն ընձեռնել զինծառայողի կամ այլ քաղաքացու գտնվելու վայրի մասին 3 ամսվա ընթացքում տեղեկություններ չլինելու դեպքում, ինչպես նաև նույն պայմաններում  անհայտ կորածին դատարանի կողմից մահացած ճանաչելու ժամկետը 2 տարվա փոխարեն սահմանել մեկ տարի՝ ռազմական գործողությունների ավարտից հետո:

Օրենքի կարգավորումները կտարածվեն  սեպտեմբերի 27-ից ծագած հարաբերությունների վրա: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան, եթե կան հարցեր զեկուցողին, խնդրում  եմ գրանցվել: Հարցեր չկան այն պատճառով, որովհետև երեկ բազմաթիվ հարցեր հնչեցին մշտական հանձնաժողովի նիստում, որտեղ քննարկվել է այս հարցը:  Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան: Հիմա առաջարկում եմ լսել գլխադասային հանձնաժողովի եզրակացությունը նախագծի վերաբերյալ: Խոսքը տրվում է ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ պարոն Սևակ Աղաջանյանին:

Սևակ Աղաջանյան -  ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի գործընկերներ, ԱՀ ԱԺ Կանոնակարգ օրենքի հանաձայն «Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում և փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը քննարկվել է պետաիրավական հանձնաժողովի նիստում և տրվել է դրական եզրակացություն: Ուստի խնդրում եմ այն ընդունել որպես օրենք: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան -  Շնորհակալություն, պարոն Աղաջանյան, հարցեր կա՞ն: Չկա: Մտքերի փոխանակության համար խնդրում եմ գրանցվել: Չկա: Եզրափակիչ ելույթի ցանկությո՞ւն՝  չկա: Հիմա քվեարկության է դրվում «Քաղաքացիական օրենսգրքում լրացում եվ փոփոխություն  կատարելու մասին» օրենքն ընդունելու մասին հարցը:

Քվեարկություն;

Կողմ`   31, դեմ`  չկա,  ձեռնպահ՝  չկա;

Որոշումն ընդունված է:

Երկրորդ հարցի քննարկումն էլ ավարտեցինք:

Իսկ հիմա անցնենք երրորդ հարցի քննարկմանը:

«Արցախի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»,  «Ոստիկանության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին», «Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»  օրենքների նախագծերի փաթեթը ներկայացնելու համար դարձյալ հրավիրվում է Արցախի Հանրապետության  նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչ Կարեն Դանիելյանը: Խնդրեմ, պարոն Դանիելյան:

Կարեն Դանիելյան -  Շնորհակալություն: ԱԺ մեծարգո նախագահ, հարգելի պատգամավորներ, ձեր քննարկմանն եմ ներկայացնում «Արցախի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» և «Ոստիկանության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին», «Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»  օրենքների նախագծերի փաթեթը:

2020թ. պատերազմական գործողություններից հետո ստեղծված իրավիճակում  ԱՀ առանձնապես օրակարգային է դարձել պետական կառավարման համակարգի օպտիմալացումը և դրա արդյունավետության  ու հաշվետվողականության բարձրացումը:

Ներկայումս հասարակությունում առավել քան երբևէ առկա է Կառավարության և պետական կառավարման այլ մարմինների կայուն արդյունավետ գործունեության արդարացի պահանջ:

Ինչպես գիտեք, 2020թ. դեկտեմբերին Կառավարության կառուցվածքում կատարված փոփոխություններով մեր հանրապետությունում նախարարությունների թիվը կրճատվել է 2-ով, իսկ պետական կառավարման այլ մարմինների թիվը` 3-ով:  Որպես այդ գործընթացի շարունակություն ներկայացված փաթեթով առաջարկվում է ԱՀ արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայությունը  և ԱՀ ոստիկանությունը ներառել մեկ միասնական մարմնի՝ ներքին գործերի նախարարության կազմում:

Ներկայումս  արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայությունը և  ոստիկանությունը պետական կառավարման համակարգում ընդգրկված պետական մարմիններ են, որոնք իրականացնում են օրինականության, հասարակ անվտանգության, քաղաքացիական պաշտպանության և արտակարգ իրավիճակներում բնակչության պաշտպանության բնագավառներում առանձին խնդիրներ, սակայն ունեն նաև համատեղելի գործառույթներ, մասնավորապես` արտակարգ և ռազմական դրությունների իրավական ռեժիմների ապահովման ուղղությամբ:

Կենսական նշանակություն ունեցող այս երկու ծառայությունները մեկ մարմնում ընդգրկելը հնարավորություն կտա ապահովել ոստիկանության և արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության համատեղելի գործառույթների արդյունավետ իրականացումը, մաքսիմալ փոխգործակցության համար անհրաժեշտ պայմանների ստեղծումը, առկա ուժերի  և ռեսուրսների առավել արդյունավետ օգտագործումը:

Բացի այդ, բարձրացվելու է նաև այդ մարմինների հաշվետվողականությունն ինչպես ժողովրդի, այնպես էլ՝ խորհրդարանի առջև, քանի որ ներքին գործերի նախարարը լինելով արդեն Կառավարության անդամ, մասնակցելու է Ազգային ժողովի հարց ու պատասխանի նիստերին և ըստ էության հաշվետու է լինելու նաև խորհրդարանին:

Օրենքների նախագծերի փաթեթով առաջարկվում է ԱՀ ԱԻՊԾ և ԱՀ ոստիկանության անմիջական ղեկավարումն իրականացնեն համապատասխանաբար  արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության տնօրենը և  ոստիկանության պետը, իսկ ընդհանուր ղեկավարումը՝  ԱՀ  ներքին գործերի նախարարը: Դրանով պայմանավորված, նշված օրենքներում կատարվում են համապատասխան ծառայություններում պաշտոնի նշանակելու, ծառայության ընդունելու, կոչումներ շնորհելու, խրախուսելու կամ կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հետ կապված լիազորությունների վերաբաշխում:

Օրենքների նախագծերը մշակելիս ուսումնասիրվել է ինչպես ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության մոդելը, այնպես էլ  այն երկրների փորձը, որտեղ այդ երկու ծառայություններն ընդգրկված են մեկ միասնական ներքին գործերի նախարարության կազմում: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան: Մենք անցնում ենք հարցերին: Խնդրում եմ գրանցվել: Պարոն Հովհաննիսյանը և ընկեր Իշխանյանն են հերթագրվել: Պարոն Հովհաննիսյան, խնդրեմ:

Կարեն  Հովհաննիսյան - Հարգելի խորհրդարան, պարոն նախարար, թույլ տվեք ձեր հետ չհամաձայնվել, եթե խնդիրը օպտիմալացումն է, կարելի է այլ ճանապարհով օպտիմալացնել համակարգերը, բայց այս երկու համակարգերը, ինստիտուտները տրամաբանորեն և տրամագծորեն տարբեր գործառույթներ են իրականացնում: Ժամանակին փորձ է արվել ՀՀ- ում, եթե կոչում եք դա փորձը,  ԱԱԾ և ներքին գործերը համարում եք մեկ միասնական մարմնի մեջ ընդգրկել, որը ժամանակին ցույց տվեց, որ արդյունավետ չի և այս 2 տարբեր ինստիտուտները պետականորեն միավորել մեկ ապարատի տակ, գործառութային արդյունավետությունը հաստատապես պակասելու է և օրենքում առկա բացթողումները անհրաժեշտ է մեկ անգամ ևս ուսումնասիրել բազմակողմանիորեն:

Կարեն Դանիելյան - Շնորհակալություն հարցի համար: Նախ ուզում եմ հստակեցնել, որ այդ երկու ծառայությունները ոչ թե միանում են իրար, այլ ծառայությունները գործելու են ինքնուրույն, մեկ միասնական նախարարության համակարգում, այսինքն նախարարության կազմում լինելու է ինքնուրույն 2 ծառայություն՝ Փրկարար ծառայություն և Ոստիկանություն իրենց ղեկավարներով, և անմիջականորեն ղեկավարվելու են այդ ղեկավարների կողմից, իսկ նախարարը հիմնականում մշակելու է այդ երկու մարմինների քաղաքականությունը և իրականացնելու է ընդհանուր ղեկավարումը: Բացի այդ, կան, ինչպես նշեցի, համատեղելի գործառույթներ, որոնք փոխգործակցության շնորհիվ ակնկալում ենք ավելի արդյունավետ համակարգերի, ավելի արդյունավետ աշխատանք, և ուզում եմ նշել նաև, որ մենք ուսումնասիրել ենք բազմաթիվ երկրների փորձեր, այդ թվում` Վրաստանում, Ուկրաինայում, ժամանակին` Ղազախստանում, այդ երկու ծառայությունները մեկ նախարարության կազմում լինելու վերաբերյալ: Այնպես որ, կարծում եմ, այստեղ որևէ խնդիր չունենք, ավելի շատ քաղաքական պատասխանատվության խնդիր է լուծվում, որովհետև կոնկրետ ոստիկանության դեպքում չկա այն օղակը, որը քաղաքական պատասխանատվություն է կրում այդ մարմինների քաղաքականության համար:

Կարեն Հովհաննիսյան - Պարոն նախարար, եթե խոսքը գնում է օպտիմալացման մասին, ապա նախարար և նախարարի աշխատակազմ, նոր միավո՞ր է ձևավորվելու, և եթե խոսում ենք ընդհանուր ինչ-որ գործառույթների մասին, ապա դրանք այնքան քիչ են, որ չեմ կարծում, թե ավելի արդյունավետ է դառնալու համակարգերի աշխատանքը: Միգուցե այլ ուղղություններով քննարկումներ ունենանք,  կարողանանաք ավելի առարկայական թեմաներ բարձրացնել և լուծումներ գտնել, բայց ոստիկանական համակարգը միացնել արտակարգ իրավիճակների համակարգի հետ կամ փորձել կոորդինացնել մեկ կենտրոնից, ես չեմ պատկերացնում:

Կարեն Դանիելյան - Ընդհանուր տրամաբանությունը ես նշեցի, որ ոստիկանության պետը շարունակելու է իրականացնել ոստիկանության անմիջական ղեկավարը, ԱԻԾ պետը շարունակելու է իրականացնել  ԱԻԾ ընդհանուր ղեկավարումը, իսկ այդ ծառայություններում ընդգրկված այն ստորաբաժանումները, որոնք ավելի շատ քաղաքացիական աշխատանք են կատարում, օրինակ` կադրերի անձնակազմի հետ տարվող աշխատանքը, ֆինանսաբյուջետային բաժինը, դրանք ընդգրկվելու են արդեն նախարարության աշխատակազմի մեջ և օպտիմալացումն  այստեղ է իրականացվելու, այսինքն` նոր ձևավորվող աշխատակազմը ձևավորվելու է հենց այդ երկու ծառայությունների քաղաքացիական աշխատանք կատարող աշխատողների շնորհիվ:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն: Պարոն Իշխանյան, խնդրեմ:

Դավիթ Իշխանյան - Շնորհակալություն: Պարոն նախարար, դուք շեշտեցիք, որ դեկտեմբերի 20-ին կառուցվածքային փոփոխություններ են տեղի ունեցել, և այդ ժամանակ դուք ԱՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավար էիք: Մենք նաև որոշակի քաղաքական քննարկումներ էինք ունեցել այդ կառուցվածքային փոփոխությունների կամ նոր կառուցվածքի հետ կապված, այն ժամանակ էլ այս տարբերակը որոշակի քննարկման նյութ է դարձել և ինչ-ինչ պատճառներով չի ընդունվել: Ներկայումս դուք արդարադատության նախարար եք և այն ժամանակվա ձեր գործառույթները, ներկայիս գործառույթները նաև ձեզ հնարավորություն են տալիս տեղեկատվությանը լիարժեքորեն տիրապետելու: Ի՞նչ տրամաբանությամբ, այսինքն ի՞նչ հավելյալ անհրաժեշտություն է առաջացել, որովհետև դուք շեշտում եք օպտիմալացում, քաղաքական որոշակի պահանջարկ և այլն: Կարո՞ղ եք մեկնաբանել:

Կարեն Դանիելյան – Շնորհակալություն, հարցի համար: Նախ ուզում եմ նշեմ, որ դեկտեմբերի 20-ին ես արդեն արդարադատության նախարար էի և այդ քննարկումներին չէի մասնակցել, որոշումը, որ փուլում է կայացվել, չեմ կարող ասել, բայց իմ նպատակը այդ երկու համակարգերի արդյունավետ աշխատանքի ապահովումն է կոնկրետ ռազմական դրության պայմաններում: Դուք ականատես եք եղել և գիտեք, որ ոստիկանությունը և փրկարար ծառայությունը  պատերազմական գործողությունների ժամանակ ինչպիսի աշխատանք են կատարել և որոշ դեպքերում նաև փոխարինել են մեկը մյուսի գործառույթները: Մեր կարծիքով, այդ երկու մարմնի միավորումը մեկ նախարարությունում առավել արդյունավետ կդարձնի այդ փոխգործակցությունը և հնարավորություն կտա առկա ինչպես աշխատանքային ռեսուրսի, այնպես էլ նյութական ռեսուրսի առավել արդյունավետ օգտագործման համար: Սա է այդ տրամաբանությունը:

Դավիթ Իշխանյան  - Ես համամիտ եմ իմ գործընկերոջ հետ՝  պարոն Հովհաննիսյանի, երբ որ ինքը անդրադառնում է օպտիմալացման գաղափարին և նաև ձեր ներկայացված տարբերակով կարծես թե օպտիմալացումը որպես լավարկում և նաև այսպես մեր հանրային ընկալման մեջ այլ չափով էլ չի կարող տեղի ունենալ, բայց ես կուզենայի արձագանքել ավելի շատ քաղաքական բաղադրիչի վրա: Տեսեք, այս գործընթացով ՆԳՆ, Կառավարություն, պետական կառավարման համակարգի մեջ ներառելով նաև արտակարգ իրավիճակների մեր պետական ծառայությունը, մենք որոշակիորեն նաև զրկում ենք  այն հնարավորությունից, որ առանձին մարմին լինելու հանգամանքում և մեր իրողությունները հաշվի առնելով,  իսկ մեր իրողությունը ես կուզենայի մի քիչ փակագծերը բացել, դա խաղաղապահ զորքերի տեղակայված զորքերի  առկայությունն է Արցախում և, այդ թվում` նաև ԱԻԾ Ռուսաստանի  Դաշնության ներկայություն  և հավելյալ մեզ կարող է հնարավորություններ տալու ֆինանսական, մասնագիտական, նաև քաղաքական որոշ հնարավորություններ: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան  - Պարոն Իշխանյան, կարող եք մտքերի փոխանակության ժամանակ շարունակել:

Վահրամ Բալայան  - Իմ մոտ հարց առաջացավ, եթե կարելի է մի հարց էլ ես տամ: Շնորհակալություն: Պարոն Դանիելյան, ուղղակի ես մտածեցի, որ, ինչքան տեղյակ եմ, նաև նախագահի ուղերձի մեջ էլ էդ միտքը կար, որ անվտանգության խորհրդի քարտուղարը  ինքը կոորդինացնում է այդ ուժային կառույցների աշխատանքը, այսինքն` ինչ իմաստ ունի ևս մեկ մարդ ունենալ, որը պիտի կոորդինացնի նրանց  աշխատանքը, այսինքն այդ երկակի կոորդինացիայի իմաստը  ո՞րն է, և 2-րդը՝ որպես պարոն Իշխանյանի մտքի շարունակություն, մենք մեր անվտանգության ռեժիմը պահելու անհրաժեշտություն ունենք: Օրինակ, իմ կարծիքով ճիշտ կլինի, որ ոստիկանության և արտակարգ վարչության թվակազմը մեծացվի, որովհետև դրանք նաև ուժային կառույցներ են, որոնց անհրաժեշտությունը, դուք գիտեք, որ դրա անհրաժեշտությունը կա, ինչ-որ մի տեղ ստվերի տակ կմնա  այս  երկու կառույցները այդ տեսանկյունից: Շնորհակալություն:

Կարեն Դանիելյան -  Շնորհակալություն,  հարցի համար, պարոն Բալայան: Այստեղ ավելի շատ քաղաքականության մշակման հարց է և, ինչպես դուք նշեցիք, Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը այդ ոլորտների համակարգում կարող է իրականացնել, բայց  քաղաքականության մշակում չի կարող իրականացնել: Քաղաքականությունը մշակում է համապատասխան նախարարը, դա է պատճառը, որ նախարարի գաղափարը դրվում է:

Արթուր Թովմասյան - Արձագանքում ե՞ք, պարոն Բալայան:

Վահրամ Բալայան -  Եթե կոորդինացնում է, հետևաբար պիտի նաև մշակվի, եթե վերահսկում է, պետք է նաև գաղափար տա; Ուզում եմ ասել դա մեկը մյուսին չի հակասում, շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան – Շնորհակալություն, պարոն Դանիելյան:

Հիմա առաջարկում եմ լսենք գլխադասային հանձնաժողովի եզրակացությունը  օրենքների նախագծերի վերաբերյալ: Խոսքը տրվում է Ազգային ժողովի պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Սևակ Աղաջանյանին: Խնդրեմ:

Սևակ Աղաջանյան - Հարգելի գործընկերներ, համաձայն ԱԺ Կանոնակարգ օրենքի` «Արցախի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության մասին», «Ոստիկանության մասին» և «Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթը քննարկվել Է պետաիրավական հանձնաժողովի նիստում և տրվել է դրական եզրակացություն: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Աղաջանյան: Եթե կան հարցեր գլխադասային հանձնաժողովի նախագահին` խնդրում եմ գրանցվել: Պարոն Իշխանյան, խնդրեմ:

Դավիթ Իշխանյան - Երկու հարց ունեմ: Մեկը՝ փորձագիտական եզրակացությունը` ԱԺ փորձագիտական կա՞, առկա՞ է և ի՞նչ է ձեր տեսակետը, և 2-րդը՝ բուռն քննարկումնե՞ր են եղել, թե՝ ոչ:

Սևակ Աղաջանյան - ԱԺ փորձագիտական ծառայության եզրակացությունը առկա է, նաև` ԱՀ կառավարության եզրակացությունը և տրված է դրական եզրակացություն:

Արթուր Թովմասյան -  Բու՞ռն է եղել քննարկումը, թե՝ ոչ, 2-րդ հարցը:

Սևակ Աղաջանյանը -  Այո՛:

Արթուր Թովմասյան -  Պարոն Հովհաննիսյան, խնդրեմ:

Արթուր Հովհաննիսյան - Ինձ համար իսկապես շատ հետաքրքիր է, թե երբ խոսվել է քաղաքականության մշակման, ռազմավարության զարգացման, մշակման մասին, այսինքն` նախկինում ոստիկանության համակարգի ռազմավարությունը և քաղաքական պատասխանատվությունը մենք գիտենք ով է արել, ով է քաղաքական պատասխանատվությունը կրել իր վրա: Նույնը` ԱԻՆ պարագայում: Հիմա ի՞նչն է փոխվել, ի՞նչն եք քննարկել հանձնաժողովում, որ դրական եզրակացություն եք տվել այն մասին, որ զարգացման ռազմավարությունը արտակարգ կամ պատերազմական իրավիճակներում երկու տրամագծորեն տարբեր համակարգեր պետք է առավել արդյունավետ աշխատեն այս օրենքի սահմաններում: Կարո՞ղ եք բացատրել:

Սևակ Աղաջանյան - Շնորհակալություն, պարոն Հովհաննիսյան, ըստ էության ոչինչ չի փոխվում, երկու կառույցն էլ իրականացնելու են իրենց գործառույթները, ինչպես նշվել է արդեն, ոստիկանության անմիջական ղեկավարը իրականացնելու է ոստիկանապետը, ԱԻՊԾ ղեկավարումը նույնպես անմիջական ղեկավարումը իրականացնելու է ԱԻՊԾ տնօրենը, իսկ այդ երկու կառույցների ընդհանուր ղեկավարումը իրականացվելու է մեկ նախարարության կողմից: Այստեղ իրար միացնելու բառն է ընդամենը, իմ կարծիքով, այստեղ իրար չեն միանում այդ երկու կառույցը:

Արթուր Հովհաննիսյան - Հասկանալի է, որ չեն միանում, որովհետև դրանք տարբեր օրգաններ են, բայց նախարարությունը ի՞նչ ռազմավարություն պիտի մշակի զարգացման կամ հետագա գործողությունների համար, որը չէր կարող մշակել ոստիկանությունը առանձին իր համար և ԱԻ նախարարությունը՝ իր համար: Եվ ձևավորվում է նոր մարմին, որը երկուսի համար պիտի մշակի ռազմավարություն և գնա օպտիմալացման, այսինքն հաշվապահներին, կադրի տեսուչներին և ոստիկանությունից են ազատելու, և ԱԻ նախարարությունից, հետո այդ երկու ստորաբաժանումներից ու՞մ են ընդունելու աշխատանքի նոր ձևավորվող նախարարությունում որպես կադրերի աշխատող կամ հաշվապահության աշխատող:

Սևակ Աղաջանյան - Շնորհակալություն, քանի որ դեռ չի ձևավորվել այս նախարարությունը, այժմ իմ կարծիքով շուտ է նման հարցերին անդրադառնալը, երբ կձևավորվի նախարարությունը, կտեսնենք, եթե կարդարացնի՝ կարդարացնի, եթե՝ չէ, դա հետագայի հարց է:

Արթուր Թովմասյան - Շնորհակալություն, պարոն Աղաջանյան: Կարող եք նստել:

Գագիկ Բաղունց - Մտքերի փոխանակության համար խնդրում եմ գրանցվել: Պարոն Թովմասյան, տիկին Պետրոսյան, պարոն Մոսիյան, պարոն Ստեփանյան: Մտքերի փոխանակման համար խոսքը տրվում է պարոն Թովմասյանին, թող պատրաստվի տիկին Պետրոսյանը:

Արթուր Թովմասյան -  Յուրաքանչյուր պատերազմից հետո ցանկացած երկրում, դա լինի ճանաչված կամ չճանաչված, իշխանության բուրգը ենթարկվում է տատանումների: Դա այդպես էր ադրբեջանա-արցախյան առաջին պատերազմից հետո, դա այդպես էր, իրականությունից չկտվենք, 2020թ. նոյեմբերի 10-ից հետո ԱՀ-ում: Ասեմ, որ նորօրյա Արցախի պատմության մեջ գործադիրի կառուցվածքը մի քանի տասնյակ, գուցե 100-ից ավել քվեարկությունների մասնակցել եմ և այդ խորհրդարանը իրավունքը տվել է, թե՝ չէ, դա կորոշվի քվեարկության արդյունքներով, դա որոշվել է նաև նախկինում, հիմա 7-րդ գումարման ԱԺ Արցախի ի՞նչն է լավ ստացվել պատգամավորների մոտ իր թերություններով հանդերձ. հարց ու պատասխանը և հայտարարությունները, այժմ օրենսդրական նախաձեռնությունների մասով չէի ասի, դա բնական է, որ 25 պատգամավորներ առաջին անգամն են մտել խորհրդարան, խորհրդարանի աշխատանքներին ծանոթանում են, ծանոթացել են, արդեն տարբերում են ԱԺ կանոնակարգ օրենքը ԱԺ աշխատակարգից, լավ է, աճը նկատվում է, բայց  սկսվեց պատերազմը: Հիմա դուք ուզու՞մ եք հարց ու պատասխանին ներկա լինի նաև ՆԳ նախարարը: Այսինքն` երբ մենք ստեղծում ենք ՆԳՆ, այն գործադիրի լիիրավ անդամ է և մասնակցում է ԱԺ հարց ու պատասխաններին: Եթե որևէ պատգամավորի թվում է, թե ԱԻ աշխատողը ոստիկանության համակարգի որևէ աշխատողի փոխարինելու է, սխալվում է, կամ էլ ընդհակառակը` այդ համակարգերը պահպանվում են: Արցախը ունենալու է ՆԳ նախարար: Ինչու՞ 90-ական թվականներին հանվեց ՆԳՆ հասկացողությունը և ՀՀ-ում,  և ԱՀ-ում, կարծում եմ դահլիճում կան մարդիկ, որոնք, եթե ինձանից լավ չգիտեն, համարյա իմ չափ տիրապետում են: Ինչո՞ւ հանվեց: Մենք պետք է ստեղծենք այնպիսի երկիր, մենք պետք է Կառավարությանը հնարավորություն տանք այնպիսի կառուցվածք ստեղծի, որ իրականում բուրգը չտատանվի, բուրգը աշխատի և հաջորդ, ում որ փոխանցվելու է իշխանությունը, դա կլինի մեկ տարի հետո, մի ամիս հետո, 24 ժամ հետո, թե 5 տարի հետո, սահուն փոխանցվի առաջատար քաղաքական ուժին: Քիչ առաջ այստեղ հայտարարեցին ո՞վ է պատասխանատուն, իհարկե պատասխանատուն “Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ” դաշինքն է: Ո՞վ է պատասխանատու այս օրենքների կատարման համար: Մեր երկրում պետք է ստեղծվի օրենքի դիկտատուրա: Իհարկե, ռուս խաղաղապահները Արցախի ժողովրդի ֆիզիկական անվտանգությունը պաշտպանում են, ընկեր Իշխանյան, իհարկե ես համամիտ եմ ձեզ հետ, որ Արցախի ժողովրդի անվտանգության քաղաքական բաղադրիչը  նույնպես կարևոր է և ես չեմ բացառում, որ մենք այնքան փնտրտուքների մեջ պետք է լինենք, որ իրականում ձեզ հետ միասին ԱԺ ներկայացված բոլոր քաղաքական ուժերի հետ միասին մենք երկրի ղեկավարման օպտիմալ ձևը որոշենք, եթե մի ամիս հետո ասենք սա վատն է, նորից եմ ասում, մի քանի հարյուր անգամ մենք փոխել ենք: Եվ այդպես էլ պետք է լինի: Շատ հնարավոր է հաջորդ լիագումար նիստում անդրադառնանք, բայց հնարավոր է նաև չանդրադառնանք: Իհարկե, լավ կլինի սա վերջին փոփոխությունը լինի և աշխատել կարող եք ասել իշխանական բուրգի աշխատանքները, եթե չի երևում ասենք, Ստեփանակերտ քաղաքում քաղաքաշինության մասով ասեմ պատերազմի հետևանքները երևի ամեն օր դուք զգում եք, որ վերացվում են, աշխատանքները կատարվում են, նույնը կատարվում է նաև մեր շրջաններում, այսինքն` այն շրջաններում, որ մեր սրբազան հողն է այս պահին, որտեղ իրականացնում ենք  մեր իշխանությունը: Եկեք ավելի ակտիվացեք, ես պատրաստ եմ բոլոր խմբակցությունների հետ մենք գնանք Մարտակերտի շրջան, Մարտունու շրջան, Ասկերանի շրջան, ասացի որ հենց սկսում ենք Հադրութի շրջանից, Շուշիի շրջանից, Քաշաթաղի շրջանից, Քարվաճառի շրջանից, որովհետև այդ 4 շրջանները, որ անկախ նրանից միջխորհրդարանականը որտեղ կանցկացնենք, բայց  հունվարի վերջին մենք պետք է գնանք մեր հայրենակիցների հետ հանդիպման: Ինչպե՞ս են ապրում, ինչպե՞ս են գոյատևում, քանի՞ տարում պետք է բնակարաններով ապահովել, Հովհաննիսյան Կարենը չի թողնի, որ ես ստեմ, որ Քաշաթաղի շրջանի մեր հայրենակիցներից, երբ որ ես գտնվում էի այնտեղ, ընդամենը 30 մարդ է ցանկություն հայտնել վերադառնալ: Մենք նաև աշխատանքներ պետք է կատարենք, իհարկե բնակարան  պետք է այդ մարդն ունենա, իհարկե աշխատանք պետք է ունենա: Սիրելի պատգամավորներ, մենք պետք է պարբերաբար հանդիպենք, ամեն մի կուսակցություն առանձին-առանձին այդ հանդիպումները կատարում է, բայց նորից եմ ասում, պատերազմը չի ավարտել, այս պատերազմը արդեն մերն է, արդեն ԱԺ պատգամավորներինն է: Մենք պետք է համբերատար լսենք նույնիսկ, եթե վիրավորանք է հնչեցվելու անհայտ կորած ծնողների հետ, հարազատների հետ, բարեկամների հետ, մենք պետք է համբերատար լսենք, լուծումներ առաջարկենք բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների հետ, հադրութեցիների հետ, շուշեցիների հետ, քաշաթաղցիների հետ, քարվաճառցիների հետ, ինձանից կախված ամեն ինչ անելու եմ, որ իրականում գերօրակարգային հարցերը ԱԺ լինի միասնական: Կարծում եմ, լավ եք հասկանում այդ գերօրակարգային հարցերը: Այսօրվա իրողություններում արդեն առաջ են եկել ոչ թե այն մեծ օրակարգը, որ դարից ավել ազգային օրակարգում պահում էր ՀՀԴ-ն, այսօր առաջնային խնդիր է ազգային օրակարգ է եկել, ընկեր Իշխանյան, նաև հումանիտար բնույթի խնդիրները, այսինքն, այն հումանիտար աղետը, որը հիմա կա ԱՀ, եթե մենք բոլորս՝ 33 պատգամավորներով մի կողմ դնենք մեր քաղաքական հայացքները և ընդունենք, որ ոչ թե խոսքերով է մարդը բարձրագույն արժեք, ընդունենք, որ ոչ թե խոսքերով է մեր հայրենակիցը բռնատեղահանված, ընդունենք, որ խոսքերով չէ, որ մենք կանգնած ենք անհետ կորած ազատամարտիկի, զոհված ազատամարտիկի, գերության մեջ գտնվող  ազատամարտիկի ծնողների, հարազատների կողքին, կարծում եմ, մենք կատարած կլինենք այն մեծ առաքելությունը, որը Արցախի ժողովուրդը 2021թ. խորհրդարանական և նախագահական ընտրությունները վստահության քվեն տվել է ոչ միայն առաջատար քաղաքական ուժին, ոչ միայն խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական ուժերին, նաև կան չէ՞ հայրենակիցներ, որ վստահությունը տվել են այնպիսի քաղաքական ուժերի, որոնք ներկայացված չեն խորհրդարանում: Այստեղ անելիքները շատ են, այստեղ անելիքները միայն խորհրդարանը անցած հին քաղաքական ուժերի մեջ է: Այստեղ անելիքները մեզանից յուրաքանչյուրինն է, Արցախում բնակվող յուրաքանչյուրից կախված է մեր քաղաքական անվտանգության աստիճանը: Եվ եթե մենք մեր հարցազրույցներում, մեր հայտարարություններում գիտակցենք, հաշվի առնենք իրողությունները, և ասենք այսօր Արցախում ապրում է հայրենապաշտ մարդը, եթե մեկս մյուսի հետ մենք փոխաբերվենք, այդ համատեքստում մենք անպայման հաջողություններ արձանագրելու ենք: Ո՞նց եք ուզում: Եթե մենք իրար հետ չկարողանանք հարաբերվել, ապա ի՞նչ եք ուզում քաղաքակիրթ աշխարհից, ի՞նչ եք ուզում ադրբեջանից, մենք նաև իրար հետ հարաբերվելու, իրար նկատմամբ սրտացավ գտնվելու...:

Շնորհակալություն, ժամանակը սպառվել է, ենթարկվում եմ ԱԺ Կանոնակարգ օրենքին: Քանի որ ես ենթարկվեցի Կանոնակարգ օրենքին, ընդմիջում կես ժամ:

Ընդմիջում

Գագիկ Բաղունց - Շնորհակալություն, խոսքը տրվում է տիկին Պետրոսյանին, թող պատրաստվի պարոն Մոսիյանը:

Արևիկ Պետրոսյան - Շնորհակալություն: Հայտնի է, որ ռազմական իրավիճակում պետական կառույցների կենտրոնացման խնդիրն է առաջանում և, փորձը ցույց է տալիս, որ հենց պետական կառույցների կենտրոնացումն է տալիս աշխատանքի արդյունավետություն: Այն, ինչ մենք ունեցել ենք ԽՍՀՄ-ում, այսինքը պետական կառույցների  կենտրոնացումը ամենից արդյունավետ դրսևորվել է ԽՍՀՄ-ում, և ԽՍՀՄ-ի ժամանակաշրջանում ներքին ոստիկանության և փրկարար ծառայության գործառույթները կատարվում էր մեկ նախարարության օրոք՝ ՆԳՆ օրոք, ես կարծում եմ, որ արդյունավետ պիտի լինի, որովհետև դա ցույց է տալիս պատմական փորձը, որովհետև երկու կառույցների միացումը մեկում արդյունավետ աշխատանք պիտի տա: Այստեղ հնչեցվեց կարծիք, որ եթե արդյունավետ չլինի, կարող ենք անդրադառնալ: Ես կարծում եմ, եթե արդյունավետ չլինի, դա կախված է լինելու ղեկավարից: Եվ ոչ թե մենք պիտի անդրադառնանք, նորից բաժանենք, այլ մտածենք ճիշտ ղեկավար ընտրելուն, որը որ այդ երկու կառույցը միավորելով` կապահովի կառույցների` մեկ ընդանուր կառույցի արդյունավետ աշխատանքը:

Գագիկ Բաղունց - Շնորհակալություն, խնդրեմ, պարոն Մոսիյան, թող պատրաստվի պարոն Ստեփանյանը:

Արթուր Մոսիյան – Շնորհակալություն: Հարգելի գործընկերներ, երեկ պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նիստում մենք մանրամասն անդրադարձել ենք այն նպատակահարմարությանը, այն խնդիրներին բազում, որը կան այդ օրենքներում կապված թե կադրային հարցերի հետ, որ ոստիկանության պետը ինքը պատասխանատու է, բայց նշանակումները կատարում է ՆԳՆ, նույն ԱԻԾ: Ընդունելով, որ թե ԱԻԾ, թե ոստիկանությունը ուրույն  սպեցիֆիկ կառույցներ են և հիմնականում նրանց գործառույթները, եթե կան ընդհանրություններ, դրանք շատ քիչ են, ավելի շատ դրանք տարանջատված են և միայն բացատրելու ռազմավարության ընդհանուր մշակման համար պետք է ՆԳՆ նշանակվի, դեռ աշխատավարձերի հետ կապված խնդիրներ կան և այլն, որ մենք առաջարկել ենք նաև փաթեթով ներկայացնեն, ես դրան մանրամասն չանդրադառնամ, պարզապես մի բան ասեմ, որ իրականում մենք գտնում ենք, որ այս միացումը իրավիճակային ինչ-որ տեղ նաև անձնավորված է այնպես, ինչպես դա եղել է Վերահսկիչ պալատի դեպքում, երբ ես ասել եմ, որ օրենքը փոխում են մարդու համար, այնպես էլ այս փոփոխությունը և հետագա փոփոխությունները, ձեռագիրը նույնն է և ուրիշ բան չենք ասում: ՀՀԴ-ն բնականաբար դեմ է քվեարկելու այս օրենքի նախագծին այս նկատառումներից ելնելով, իսկ այն անդրադարձը, որ եղավ այստեղ և պետաիրավական հարցերի հանձնաժողովի նիստում, որ եթե լավ չլինի կփոխենք, ժողովուրդ, պետական շինարարությունը մի քիչ ավելի լուրջ է, քան պատկերացնում եք: Յոթ ամսվա ընթացքում այնքան ենք փոփոխություններ արել և ցանկացած պետական կառավարման համակարգ ստրեսի ենք ենթարկում, 6 ամսվա ընթացքում արդեր երկու, երեք ղեկավար ենք փոխել և դա շարունակվում է, իհարկե, վատ ղեկավարը պետք է հանվի, բայց եթե արդեն 3 ամսվա ընթացքում տարբեր կառույցների նման խնդիր է առաջանում, կարծում եմ, խնդիրը ուրիշ տեղ է: Շնորհակալություն:

Գագիկ Բաղունց - Շնորհակալություն, խնդրեմ պարոն Ստեփանյան, թող պատրաստվի պարոն Իշխանյանը:

Գեղամ Ստեփանյան - Շնորհակալություն, հարգելի գործընկերներ, քննարկվող հարցի վերաբերյալ որպես ընդանրացված կարծիքի ձևակերպում, ես իմ համար առանձնացրեցի գլխադասային հանձնաժողովի նախագահի ելույթի ժամանակ  հնչած «ըստ էության ոչինչ չի փոխվում» արտահայտությունը: Եվ էականում հարցի քննարկման և հանձնաժողովում ներկա գտնվելով և այսօրվա նիստին ներկա գտնվելով, մենք լսեցինք Կառավարության հիմնավորումը և հիմնական ընդհանրացված առումով հիմնավորումը հիմնականում 2  ուղղություն ունի. առաջինը դա որոշ հաստիքների կրճատումն է, մյուսը՝  դա հաշվետվողականության բարձրացումն է: Մենք դեմ չենք ընդհանուր գաղափարին՝ կառույցները միավորելուն, սակայն այստեղ հարց է առաջանում` ինչքանո՞վ է նպատակահարմարությունը մանրակրկիտ քննարկված: Իսկ մի՞գուցե նաև անհրաժեշտություն կա այդ կառույցի տակ նաև շտապ օգնության ծառայությունը ամրագրելու, որովհետև նաև ուսումնասիրելով կամ օրինակ բերելով արտասահմանյան փորձերը, ավելի հաջողված են նմանօրինակ կառուցվածքով և ավելի ֆունկցիոնալ առումով արդյունավետ գործունեություն  է ծավալվում այդ ֆորմատով կառույցները: Նաև, իհարկե ընդունելի չէ «փոխենք` հետո տեսնենք, եթե չարդարացնի, հետո հետ կփոխենք» գաղափարը: Մեր կարծիքով հարցը բազմակողմանի ուսումնասիրության անհրաժեշտություն ունի և, հաշվի առնելով այս հանգամանքները, «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցությունը» ձեռնպահ է քվեարկելու քննարկվող հարցին: Շնորհակալություն:

Արթուր Թովմասյան - Այժմ, եթե եզրափակիչ ելույթների ցանկություն կա` խնդրեմ: Գրանցվում ենք, հետո քվեարկություն:

Գրանցում:

Ներկա է 31, բացակա՝ 2:

Իսկ հիմա քվեարկության է դրվում   «Արցախի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների  պետական ծառայության մասին» օրենքում  փոփոխություններ կատարելու մասին», «Ոստիկանության մասին» օրենքում փոփոխություններ եվ լրացում կատարելու մասին» և «Ոստիկանությունում ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին»   օրենքներն ընդունելու մասին հարցը:

 

Քվեարկություն;

         Կողմ՝ 16,  դեմ՝  4,  ձեռնպահ՝  8;

Որոշումն ընդունված է նիստի մասնակիցների ձայների պարզ մեծամասնությամբ: Հարցեր կա՞ն որոշման նախագծի ընդունման վերաբերյալ:

Ավարտեցինք օրակարգի վերջին հարցի քննարկումը:

Շնորհակալություն, այսքանով մենք ավարտում ենք արտահերթ նստաշրջանի աշխատանքները: Ցտեսություն: