Ուժը կորցրել է 2007թ.
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Օ Ր Ե Ն Ք Ը
ԱՎՏՈՄՈԲԻԼԱՅԻՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
Գ Լ ՈՒ Խ 1
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
Հոդված 1. Օրենքի խնդիրները
Սույն օրենքը սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ավտոմոբիլային ճանապարհների կառավարման, տնտեսական, իրավական և կազմակեր-պական հիմքերը, դրանց շինարարությունը, պահպանումը, զարգացումը և օգտագործումը:
Օրենքի գործողությունը տարածվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության բոլոր ավտոմոբիլային ճանապարհների վրա, բացառությամբ բնակավայրերի փողոցների:
Բնակավայրերի փողոցների (բացառությամբ սույն օրենքի համաձայն ընդհանուր օգտագործման ճանապարհների անվանացուցակի մեջ մտցված փողոցների) կարգա-վիճակը, դրանցից օգտվելու, դրանց կառավարման, շինարարության, նորոգման, պահ-պանման ու ֆինանսավորման հետ կապված հարցերը կարգավորվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ:
Հոդված 2. Օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացությունները
Սույն օրենքում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն ունեն հետևյալ իմաստը՝
Ավտոմոբիլային ճանապարհ - համալիր ինժեներական կառույց, որը նախատեսված է ավտոմոբիլային երթևեկության համար և ապահովում է նորմատիվ բեռնվածքով տրանսպորտային միջոցների երթևեկությունը սահմանված արագություններով ու եզրաչափերով: Ավտոմոբիլային ճանապարհի հիմնական մասերն են՝ օտարման շերտը, հողային պաստառը, երթևեկամասը և կողնակները:
Արհեստական կառույցներ - ավտոմոբիլային ճանապարհի մասեր, որոնք ճանապարհի հողային պաստառը դարձնում են անընդհատ՝ բնական և արհեստական խոչընդոտների վրայով կամ միջով, ինչպես նաև ապահովում են ճանապարհի ամրությունն ու երթևեկության անվտանգությունը: Դրանք են՝ կամուրջները, ուղեանցները, թունելները, էստակադները, հենապատերը և այլն:
Ճանապարհային ինժեներական շինություններ - ճանապարհի մասեր, որոնք ապահովում են ճանապարհների շահագործման և դրանցից օգտվելու պահանջները: Դրանք են՝ կանգառները, ավտոտաղավարները, արագացման և արգելակման գոտիները, տրանսպորտային միջոցների կայանատեղերը, հանգստյան գոտիները, տեսահարթակները, ձյունապաշտպան անտառաշերտերը, տնկիները, մայթերը, հեծանվային ուղիները, օտարման շերտից դուրս գտնվող շրջանցող ուղիները, հակահեղեղային և հակաձնա-հոսային կառույցները, հակավթարային գրպանները, ճանապարհային կապը, լուսավորու-թյունը և այլն:
Ճանապարհային կահավորանք - ավտոմոբիլային ճանապարհի մասերի համա-կարգ, որն ապահովում է երթևեկության անվտանգությունը: Դրանք են՝ ճանապարհային նշանները, լուսացույցները, ազդանշանային սյուները, պարսպող հարմարանքները, հորիզոնական և ուղղաձիգ նշագծումները և այլն:
Ճանապարհային ծառայության շինություններ - ավտոմոբիլային ճանապարհի մասեր, որոնք ծառայում են դրանց շինարարությանը, նորոգմանն ու պահպանմանը: Դրանք են՝ արտադրական բազաները, վարչական և բնակելի շենքերը, ճանապարհների պահպանության հենակետերը, շինանյութերի պահեստները և այլն:
Օտարման շերտ - երկրի մակերևույթի, ընդերքի և օդային տարածքի շերտ, որտեղ գտնվում է ավտոմոբիլային ճանապարհը:
Հողային պաստառ - օտարման շերտի մաս, որն ընդգրկում է ճանապարհի երթևեկամասը՝ ներառյալ մայթերը, հարակից հեծանվային ուղիները և կողնակները:
Ճանապարհի պաշտպանական գոտի - ճանապարհի երկու կողմում դասավորված, որոշակի լայնությամբ և հատուկ օգտագործման պայմաններ ունեցող հողաշերտ:
Պատվարների և ամբարտակների վրայով անցնող հատվածներում ճանապարհի կազմի մեջ մտնում են հողային պաստառը և շահագործման ու երթևեկության ապահովման անհրաժեշտ կառույցները:
Հոդված 3. Ավտոմոբիլային ճանապարհների դասակարգումը
Ավտոմոբիլային ճանապարհները դասակարգվում են՝
- ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներ.
- ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներ.
- ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհներ, որոնք ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց սեփականությունն են, օգտագործվում են դրանց ներտնտեսական, տեխնոլոգիական, ծառայողական, անձնական, պարեկային և այլ կարիքների համար:
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներն իրենց հերթին ըստ նշանակության դասակարգվում են՝
- միջպետական նշանակության ավտոմոբիլային ճանապարհներ, որոնք կապում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանապարհների ցանցն այլ պետությունների ճանապարհների ցանցին և ապահովում են միջազգային տրանսպորտային կապերը.
- հանրապետական նշանակության ավտոմոբիլային ճանապարհներ, որոնք կապում են հանրապետության վարչական կենտրոնները հանրապետության մայրաքաղաքի և միմյանց, մշակութային, հոգևոր կենտրոնների և միջպետական նշանակության ճանա-պարհների հետ.
- տեղական նշանակության ավտոմոբիլային ճանապարհներ, որոնք կապում են հանրապետության գյուղական բնակավայրերը միմյանց, վարչական կենտրոնների, այլ քաղաքների, հանրապետական և միջպետական նշանակության ճանապարհների հետ:
Հոդված 4. Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային
ճանապարհների կառավարման մարմինը
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհները գտնվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված պետական մարմնի (այսուհետև՝ պետական ճանապարհային մարմնի) տնօրինության և կառավարման ներքո: Պետական ճանապարհային մարմինը մշակում և իրականացնում է ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհների ցանցի զարգացման, շինարարության, նորոգման ու պահպանման ծրագրերը, ավտոմոբիլային ճանապարհների դասակարգումը և դրանց անվանացանկի հաշվառումը:
Հոդված 5. Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական և ոչ ընդհանուր
օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհների կառուցման
և շահագործման թույլտվությունը
Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական և ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմո-բիլային ճանապարհների կառուցման և շահագործման թույլտվությունը տալիս է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված մարմինը: Թույլտվության մեջ պետք է նշվեն ճանապարհի տեխնիկական ցուցանիշները, շահա-գործման և օգտվելու պայմանները:
Հոդված 6. Ավտոմոբիլային ճանապարհների գրանցումը
Ավտոմոբիլային ճանապարհներին տրվում է՝ անվանում, պայմանանիշ և հերթական համար, որոնք գրանցվում են ճանապարհների անվանացանկում:
Ճանապարհի անվանումը կազմվում է նրա սկզբնակետի և վերջնակետի, առանձին դեպքերում նաև՝ միջանկյալ կետերի անվանումներից:
Ճանապարհի համարակալումը կատարվում է ըստ պայմանանիշների՝ հաջորդական համարներով:
Գ Լ ՈՒ Խ 2
ԱՎՏՈՄՈԲԻԼԱՅԻՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾՈՒՄԸ, ՆՐԱՆՑ
ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ, ՆՈՐՈԳՄԱՆ ԵՎ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄԸ
Հոդված 7. Ավտոմոբիլային ճանապարհների նախագծումը
և շինարարությունը
Ավտոմոբիլային ճանապարհների նախագծերը մշակվում են ըստ գործող շինարա-րական նորմերի և հաստատվում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրու-թյան համաձայն:
Ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարությունը կարող է իրականացվել միայն համապատասխան նախագծերի առկայության դեպքում:
Հոդված 8. Ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարության,
նորոգման և պահպանման ֆինանսավորումը
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհների նախա-գծման, շինարարության, նորոգման և պահպանման ֆինանսավորումն իրականացվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին:
Ֆինանսավորման համար հիմք են հանդիսանում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրա-պետության կառավարության կողմից հաստատված «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապե-տության ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհների նախա-գծման, շինարարության, նորոգման և պահպանման ֆինանսական նորմերը»:
Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհների և ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարությունը, նորոգումը և պահպանումը ֆինանսավորվում է դրանց սեփականատերերի միջոցների հաշվին:
Գ Լ ՈՒ Խ 3
ԱՎՏՈՄՈԲԻԼԱՅԻՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀՆԵՐԻՑ ՕԳՏՎԵԼԸ
ԵՎ ՆՐԱՆՑ ՊԱՀՊԱՆՈՒՄԸ
Հոդված 9. Ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու կարգը
Ընդհանուր օգտագործման պետական և ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհ-ներից օգտվելու կարգը սահմանվում է սույն օրենքով, ճանապարհային երթևեկության կանոններով և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ավտոմոբիլային ճանապարհ-ների շահագործման և պահպանման կանոններով:
Պատվարների և ամբարտակների վրայով անցնող ճանապարհահատվածներից օգտվելու կարգը սահմանվում է պետական ճանապարհային մարմնի և համապատաս-խան գերատեսչության միջև կնքվող պայմանագրով, ճանապարհային երթևեկության կանոններով և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ավտոմոբիլային ճանապարհ-ների շահագործման և պահպանման կանոններով:
Ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու կարգը սահմանում են դրանց սեփականատերերը՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրության և ճանապարհային երթևեկության կանոնների համաձայն՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության պետական ավտոտես-չության մարմինների հետ համաձայնեցնելուց հետո:
Հոդված 10. Ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու իրավունքը
Ընդհանուր օգտագործման պետական և ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներով երթևեկությունը թույլատրվում է առանց սահմանափա-կումների՝
- տրանսպորտային միջոցների (մարդատար, բեռնատար և հատուկ նշանակության ավտոմեքենաներ, ավտոբեռնասայլակներ, ավտոբուսներ, պիկապներ, մոտոցիկլետներ, մոտոռոլլերներ և օդաճնշման դողերով այլ ինքնագնաց մեքենաներ և մեխանիզմներ) համար՝ ճանապարհի երթևեկամասով.
- հետիոտների համար՝ մայթերով և կողնակներով.
- հեծանվորդների համար՝ մայթերով, կողնակներով և հեծանվային ուղիներով:
Ճանապարհային և կլիմայական անբարենպաստ պայմանների դեպքում երթևեկու-թյունը կարող է ժամանակավորապես սահմանափակվել կամ դադարեցվել պետական ճանապարհային մարմնի ցուցումով:
Ընդհանուր օգտագործման պետական և ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներով արգելվում է՝
- թրթուրավոր կամ այլ մետաղական օղեգոտի ունեցող անիվներով մեքենաների և մեխանիզմների երթևեկությունը.
- երթևեկամասերի և կողնակների վրա մեքենաներ ու մեխանիզմներ, կողմնակի առարկաներ, շինարարական նյութեր, ձյուն թողնելը կամ թափելը.
- ոռոգման նպատակով կողային առուների օգտագործելը.
- չնախատեսված հատվածներում տրանսպորտային միջոցների ճանապարհից դուրս գալը կամ ճանապարհ մտնելը.
- կողնակների վրա ապրանքներ վաճառելը:
Ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու իրա-վունքը և սահմանափակումները սահմանում են դրանց սեփականատերերը:
Հոդված 11. Ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվելու վարձը
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներով երթևեկելն անվճար է: Այլընտրանքների առկայության դեպքում առանձին ավտոմոբիլային ճանա-պարհներ կամ նրանց հատվածներ օրենքով սահմանված կարգով կարող են լինել վճարովի: Այն դեպքերում, երբ տրանսպորտային միջոցների քաշային ու եզրաչափային ցուցանիշները գերազանցում են տվյալ ճանապարհի համար սահմանված նորմերը, դրանց երթևեկությունը կարող է լինել վճարովի: Վճարման չափը և գանձման կարգը հաստատում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը:
Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներով և ոչ ընդհանուր օգտագործման ճանապարհներով երթևեկության վարձաչափը և գանձման կարգը որոշում է նրա սեփականատերը:
Հոդված 12. Հաղորդակցումների տեղադրումը ավտոմոբիլային
ճանապարհների օտարման շերտում
Ավտոմոբիլային ճանապարհների հատումը ոռոգման առուներով, կապի և էլեկտրա-կանության գծերով, խողովակաշարերով և այլ հաղորդակցումներով, ավտոմոբիլային ճանապարհներով ու երկաթուղագծերով, դրանց տեղադրումը և վերատեղադրումը օտարման շերտում և պաշտպանական գոտում կատարվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով՝ պետական ճանապարհային մարմնի կամ ճանապարհի սեփականատիրոջ համաձայնությամբ: Եթե հաղորդակցումների և այլ կառույցների շինարարության իրականացման հետևանքով առաջանում է ճանապարհի վերակառուցման կամ նորոգման անհրաժեշտություն, ապա դա կատարվում է շինարարությունն իրականացնողի հաշվին:
Հաղորդակցումների և այլ շինությունների ու հարմարանքների տեղադրումը ճանա-պարհի օտարման շերտում չպետք է հակասի ճանապարհի շահագործման և անվտանգ երթևեկության պահանջներին:
Օտարման շերտում գտնվող հաղորդակցումները և այլ շինություններն ու հարմա-րանքները պետք է պահվեն պատշաճ վիճակում և ճանապարհի վերակառուցման կամ նորոգման դեպքում տեղափոխվեն կամ վերաշինվեն դրանց սեփականատիրոջ հաշվին:
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհների վրա բոլոր տեսակի աշխատանքները ձեռնարկությունների, հիմնարկների, կազմակերպությունների և քաղաքացիների կողմից կատարվում են պետական ճանապարհային մարմնի հետ համաձայնեցված պայմաններով:
Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական և ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտոմո-բիլային ճանապարհների վրա ձեռնարկությունների, հիմնարկների, կազմակերպու-թյունների կողմից աշխատանքները կատարվում են դրանց սեփականատերերի հետ համաձայնեցված պայմաններով:
Հոդված 13. Ավտոմոբիլային ճանապարհների օտարման շերտը
և պաշտպանական գոտիները
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհներն ունեն օտարման շերտ, իսկ բնակավայրերից դուրս գտնվող վայրերում՝ նաև պաշտպանական գոտիներ: Օտարման շերտի հորիզոնական չափերը որոշվում են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ, իսկ օդային տարածքի և ընդերքի չափերը՝ ելնելով տրանսպորտի երթևեկության և ճանապարհի մասերի օգտագործման ու պահպանության պահանջներից:
Պաշտպանական գոտիների չափերը և օգտագործման կարգը սահմանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը:
Ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարության, նորոգման և պահպանման աշխատանքները չպետք է խոչընդոտեն պաշտպանական գոտու մելիորատիվ համակարգի և կառուցվածքների նորմալ գործունեության և հիդրոլոգիական ռեժիմի ապահովմանը:
Օտարման շերտի հողերը գտնվում են պետական ճանապարհային մարմնի, իսկ պաշտպանական գոտիներինը՝ դրանց սեփականատերերի տնօրինության տակ:
Հոդված 14. Ավտոմոբիլային ճանապարհների կահավորումը
սպասարկման օբյեկտներով
Տրանսպորտային միջոցների, վարորդների և ուղևորների սպասարկման համար ավտոմոբիլային ճանապարհները Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրու-թյամբ սահմանված կարգով կահավորվում են ավտոլցավորման, տեխնիկական սպա-սարկման կայաններով, ավտոկայաններով, առևտրի և սպասարկման այլ օբյեկտներով, ինչպես նաև գովազդի միջոցներով:
Հոդված 15. Ավտոմոբիլային ճանապարհների պահպանումը և ճանա-
պարհային երթևեկության անվտանգության ապահովումը
Ընդհանուր օգտագործման պետական ավտոմոբիլային ճանապարհների պահպան-ման և երթևեկության անվտանգության ապահովման համար պետական ճանապարհային մարմինը հատկացված միջոցների սահմաններում իրականացնում է՝
- ճանապարհների խնամքի և պահպանման համալիր աշխատանքները.
- ճանապարհների կահավորումը ճանապարհային նշաններով.
- ճանապարհների նշագծումը և պարսպումը.
-ճանապարհատրանսպորտային պատահարների առաջացման պատճառների ուսումնասիրումը և դրանց կանխարգելման ուղղությամբ անհրաժեշտ միջոցների ձեռնար-կումը:
Ընդհանուր օգտագործման ոչ պետական և ոչ ընդհանուր օգտագործման ավտո-մոբիլային ճանապարհների պահպանումը և երթևեկության անվտանգությունն ապահո-վում են դրանց սեփականատերերը:
Հոդված 16. Հողերի հատկացումը ճանապարհների շինարարության,
շահագործման և պահպանման նպատակով
Ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարության, շահագործման և պահպանման նպատակով հողերի հատկացումը կատարվում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
Գ Լ ՈՒ Խ 4
ՍՈՒՅՆ ՕՐԵՆՔԻ ԽԱԽՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ
ԵՎ ՎՆԱՍՆԵՐԻ ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՈՒՄԸ
Հոդված 17. Սույն օրենքի խախտման համար պատասխանատվությունը
Սույն օրենքը խախտողները կրում են պատասխանատվություն Լեռնային Ղարա-բաղի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:
Հոդված 18. Ավտոմոբիլային ճանապարհներին պատճառված
վնասների հատուցումը
Ավտոմոբիլային ճանապարհներին վնաս պատճառած իրավաբանական և ֆիզիկական անձինք պատասխանատվություն են կրում իրենց կողմից պատճառված վնասի համար՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
Հոդված 19. Ավտոմոբիլային ճանապարհներից օգտվողներին
հասցված վնասի փոխհատուցումը
Ավտոմոբիլային ճանապարհների անսարքության պատճառով նրանցից օգտվող-ներին հասցված վնասը հատուցվում է ճանապարհների սեփականատերերի կողմից՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
Հոդված 20. Ավտոմոբիլային ճանապարհների հետ կապված
վեճերի լուծման կարգը
Ավտոմոբիլային ճանապարհների շինարարության, վերակառուցման, նորոգման և պահպանման ընթացքում վնասի հատուցման հետ կապված վեճերը լուծվում են դատական կարգով:
Գ Լ ՈՒ Խ 5
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐ
Հոդված 21. Միջազգային պայմանագրերը
Եթե Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերում սահմանված են այլ նորմեր, քան նախատեսված են սույն օրենքով, ապա կիրառվում են միջազգային պայմանագրի նորմերը:
Գ Լ ՈՒ Խ 6
ԵԶՐԱՓԱԿԻՉ ԴՐՈՒՅԹ
Հոդված 22. Օրենքի ուժի մեջ մտնելը
Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՏԱՐ՝
ԼԵՈՆԱՐԴ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ
11 հուլիսի 1997 թ.
ք.Ստեփանակերտ
ՀՕ-44
