Ընդունված է 2014թ. փետրվարի 26-ին

Հոդված 1.  «Կենդանական աշխարհի մասին» Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության 2001 թվականի հոկտեմբերի 1-ի ՀՕ-170 օրենքի (այսուհետ` Օրենք) 1-ին  հոդվածում.

1) 1-ին պարբերությունից հետո լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր պարբերություն.

«վայրի կենդանի` բնության կողմից ստեղծված, բնական ընտրությամբ (առանց մարդու միջամտության) առաջացած, բնական ազատ պայմաններում ապրող կենդանիներ, այդ կենդանիների տեսակների անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահվող առանձնյակներ ու դրանց սերունդներ.».

2) երկրորդ պարբերությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«անազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանի` կենդանական աշխարհի վայրի տեuակների առանձնյակներ, որոնք գտնվում են ոչ բնական պայմաններում, որոնց տեղաշարժերը uահմանափակված են որոշակի տարածքով և կենդանու կենսաապահովումը իրականացնում է պահողը.».

3) տասնհինգերորդ պարբերությունը շարադրել հետևյալ  խմբագրությամբ.

«կիuաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանի` կենդանական աշխարհի վայրի տեuակների  առանձնյակներ, որոնք գտնվում են բնական պայմաններում, որոնց տեղաշարժերը uահմանափակված են բնական կամ արհեստական սահմաններով և կենդանու կենսաապահովումը մասամբ իրականացնում է պահողը.»:

Հոդված 2. Օրենքի 5-րդ հոդվածում`

1) 1-ին մասի̀

ա. «բ» կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«բ) կենդանական աշխարհի պաշարների պահպանության, պաշտպանության, օգտագործման և վերարտադրության բնագավառում պետական ծրագրերի (այսուհետ` պետական ծրագրեր) հաստատում.»,

  բ. «է» կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

 «է) Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կենդանիների Կարմիր գրքի և դրա մեջ գրանցված կենդանիների ցանկի հաստատումը.».

2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 2-րդ մաս.

«Պետական ծրագրերն իրականացվում են տարեկան ծրագրերի միջոցով: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարությունը տարեկան ծրագիրն Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Ազգային ժողով է ներկայացնում պետական բյուջեի նախագծի կազմում, որի ֆինանսավորման գումարն արտացոլվում է պետական բյուջեի ծախսերում:»:

Հոդված 3. Օրենքի 6-րդ հոդվածի «զ» կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«զ) կենդանական աշխարհի պաշարների օգտագործման պայմանագրեր կնքելը.»:

Հոդված 4. Օրենքի 21-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«Հոդված 21. Կենդանական աշխարհի, դրա հավաքածուների և առանձին

                        նմուշների ներմուծումը, արտահանումն ու կենդանիների

                   վերաբնակեցումը

«Անհետացման եզրին գտնվող վայրի  կենդանական  ու  բուսա­կա­ն  աշխա­րհի տեսակների միջազգային առևտրի մասին» կոնվենցիայի հավելվածներում ընդգրկված վայրի կենդանիների, դրանց մասերի և ածանցյալների արտահանումն ու ներմուծումն իրականացվում են կոնվենցիայով սահմանված պահանջներին համապատասխան` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:

Վայրի կենդանիների արտահանումը, ներմուծումն ու դրանց պահումն անազատ պայմաններում կամ վերաբնակեցումն ազատ պայմաններում իրականացվում են լիազորված մարմնի թույլտվությամբ` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, բացառությամբ գյուղատնտեսական և արդյունագործական նպատակներով օգտագործման տրամադրված վայրի կենդանիների արտահանման: Գյուղատնտեսական և արդյունագործական նպատակներով օգտագործման տրամադրված վայրի կենդանիների արտահանման համար հիմք է դառնում լիազորված մարմնի հետ վայրի կենդանիների օգտագործման նպատակով կնքված պայմանագիրը` դրանում նշված տեսակներին և քանակներին համապատասխան:

Կենդանաբանական հավաքածուների կամ առանձին նմուշների արտահանումը և ներմուծումն իրականացվում են լիազորված մարմնի թույլտվությամբ` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:»:

Հոդված 5. Օրենքի 24-րդ հոդվածում`

• 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«Օգտագործումն իրականացվում է լիազորված մարմնի հետ կնքված պայմանագրերի հիման վրա:».

2) 3-րդ մասի «Լիցենզիաներ տալու և պայմանագրեր կնքելու» բառերը փոխարինել «Պայմանագրեր կնքելու» բառերով.

3) 4-րդ մասն ուժը կորցրած ճանաչել:

Հոդված 6. Օրենքի 27-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.

«Հոդված 27. Լեռնային Ղարաբաղի  Հանրապետության կենդանիների Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիների օգտագործումը

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կենդանիների Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիների օգտագործումը, այդ թվում` հայթայթումը, թույլատրվում է բացառիկ դեպքերում` գիտահետազոտական, ուսումնական, առողջապահական, ինչպես նաև արհեստական և բնական պայմաններում` դրանց վերարտադրության նպատակներով`  կենդանական  աշխարհի պահպանության,  պաշտպանության, օգտագործման և վերարտադրության բնագավառում լիազորված պետական մարմնի թույլտվությամբ` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:»:

Հոդված 7. Օրենքը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ  27.1-ին և 27.2-րդ հոդվածներով.

«Հոդված 27.1. Անազատ  և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների, այդ թվում` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիների պահելու կարգը

Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների պահելու պայմանները պետք է ապահովեն դրանց կենսաբանական, անհատական և տեսակային առանձնահատկությունները, առողջությունը և կյանքի անվտանգությունը, ինչպես նաև բացառեն պահելու վայրից կենդանիների փախուստը: Փախուստը բացառելու և մշտական վերահսկողությունն արդյունավետ իրականացնելու նպատակով անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիները համարակալվում են:

Սույն մասով նախատեսված պայմանների առկայության դեպքում անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների վերարտադրությունը  բնապահպանական և որսի համար օգտագործելու նպատակով կարող է իրականացվել` բացառելով պահվող կենդանիների միջտեսակային խաչասերումը:

Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիներին, այդ թվում` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներին պահելու տարածքների նվազագույն չափերը սահմանում է լիազորված մարմինը` ելնելով տվյալ կենդանու առանձնահատկություններից: Ձագերով և հղի առանձնյակների առողջությունը և կյանքի անվտանգությունը ապահովելու նպատակով դրանց համար պետք է ստեղծվեն հատուկ պայմաններ` հաշվի առնելով նրանց տեսակային առանձնահատկություն­ները:

Սույն մասով նշված չափերը չեն տարածվում այն վայրի կենդանիների վրա, որոնք բազմացվում և աճեցվում են ուuումնական փորձերի, կենuաբանական թեuտավորման, uննդում կամ այլ կենդանիների համար որպեu կեր oգտագործելու և արգասիք uտանալու նպատակներով:

Անազատ և կիսաազատ պայմանններում վայրի կենդանիները, այդ թվում` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիները պահվում են`

ա) կենդանիների վերարտադրություն իրականացնող տնտեսություն­ներում`  բուծման կենտրոններում.

բ)  կենդանաբանական այգիներում.

գ) վնասված կենդանիների բուժում իրականացնող տնտեսություններում` վերականգնողական կենտրոններում.

դ) որսորդական տնտեսություններում` կենդանիների վերարտադրու­թյան գոտիներում.

ե)  սույն հոդվածի առաջին մասի պայմաններն ապահովող առանձնաց­ված տարածքներում:

Նշված տարածքներում կենդանիները կարող են պահվել մեծավանդակներում, վանդակներում, տերարիումներում, ջրավազաններում, ակվարիումներում և այլ տարանջատված տեղերում:

Կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիներ պահելու և օգտագործելու իրավունք ունեցող իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված տարածքներում լիազորված մարմնի կողմից այդ անձանց կամ նրանց ներկայացուցիչների մասնակցությամբ նախապես կատարվում է վայրի կենդանիների օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պետական հաշվառում և տվյալները գրանցվում են կենդանական աշխարհի կադաստրում:

Անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիների պետական հաշվառումն իրականացվում է սույն օրենքով սահմանված ժամկետներում, իսկ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիների հաշվառումը` յուրաքանչյուր տարի: Հաշվառման տվյալները ենթակա են պարտադիր հրապարակման, այդ թվում` լիազորված մարմնի կայքէջում տեղադրման միջոցով:

Հոդված 27.2. Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների, այդ թվում` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիների օգտագործման կարգը

Անազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիների օգտագործումը թույլատրվում է վերարտադրության, վերակլիմայավարժեցման, առևտրի, գիտահետազոտական, ուսումնական, առողջապահական, կենսաբանական թեստավորման, սննդի կամ այլ կենդանիների համար որպես կեր օգտագործելու, արգասիք ստանալու, մշակութային, գեղագիտական, բնության մեջ բաց թողնելու,  որսի  և որպես  որսամիջոց (որսկան թռչուն, խաբ-սաբադ) օգտագործելու նպատակներով:

Կիսաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիների օգտագործումը թույլատրվում է վերարտադրության, վերակլիմայավարժեց­ման, առևտրի, գիտահետազոտական, ուսումնական, սննդի համար օգտագործելու, մշակութային, գեղագիտական, բնության մեջ բաց թողնելու և որսի նպատակներով:

Կիսաազատ պայմաններում պահվող Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիներին կիսաազատ պայմաններում պահելու և օգտագործելու թույլտվություն ունեցողները, սկսած երկրորդ սերնդից, կարող են լիազորված մարմնի կողմից սահմանված կարգով օգտագործել որսի, սննդի նպատակներով, եթե տվյալ տեսակի բուծման արդյունքում  ապահովել են դրանց վերարտադրությունը:

Կիսաազատ պայմաններում պահվող Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիների, սկսած երկրորդ կենսունակ սերնդից, մինչև 10 տոկոսը լիազորված մարմնի թույլտվությամբ տրամադրվում է պահելու և օգտագործելու իրավունք ունեցող իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձանց` որսի կամ այլ նպատակներով օգտագործելու համար, իսկ կոնկրետ տեսակի քանակի ավելացման վերաբերյալ հիմնավորված տվյալների առկայության դեպքում՝ լիազորված մարմնի թույլտվությամբ կարող է տրամադրվել սահմանված չափից ավելի:

Կիսաազատ պայմաններում պահվող Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիներին, սկսած երկրորդ կենսունակ սերնդից, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում գրանցված վայրի կենդանիներ պահելու և օգտագործելու իրավունք ունեցող իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձինք  բնություն են բաց թողնում` սույն օրենքի 14-րդ հոդվածով սահմանված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կենդանիների Կարմիր գրքի հանձնաժողովի եզրակացությամբ տրված չափաքանակներին համապատասխան:

Որսի կամ այլ եղանակներով վայրի կենդանիներին օգտագործելու թույլտվություն չի կարող տրվել, եթե տվյալ տարածքում համապատասխան կենդանիների միջին քանակը ցածր է լիազորված մարմնի կողմից սահմանված նվազագույն չափաքանակից:

Կենդանիների տվյալ տեսակին բնորոշ կազմվածքին կամ այլ հատկանիշներին չհամապատասխանող, կիսաազատ պայմաններում պահվող վայրի կենդանիների, այդ թվում` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Կարմիր գրքում  գրանցված վայրի կենդանիների առանձնյակները չեն կարող օգտագործվել սերունդ ստանալու և բնության մեջ բաց թողնելու նպատակով, իսկ որսորդական տնտեսություններում նման կենդանիները ենթակա են պարտադիր որսման: Լիազորված մարմնի թույլտվությամբ որսման կարող են ենթարկվել նաև`

ա. ծերության պատճառով` վերարտադրության տարիքն անցած,

բ. պահվող կենդանիների հանդեպ  չափազանց ագրեսիվ վարք դրսևորող,

գ. մարդկանց կյանքին կամ առողջությանը անմիջական սպառնացող,

դ. անբուժելի կամ վարակիչ հիվանդությամբ վարակված վայրի կենդանիները:

Հոդված  8. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

     ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

     ՆԱԽԱԳԱՀ՝                                                                                 Բ.ՍԱՀԱԿՅԱՆ

    18 մարտի 2014թ.

    ք.Ստեփանակերտ

    ՀՕ-3-Ն